(คลิป) “ลูกแก้วใส”โผล่ผิวดวงจันทร์ ส่งยานสำรวจ 3 ดวงจันทร์น้ำแข็ง

องค์การอวกาศยุโรป (ESA) จะส่งยานจูซ (JUICE) เพื่อศึกษาดาวพฤหัสบดีและดวงจันทร์น้ำแข็ง 3 ดวง ได้แก่ ยูโรปา แกนีมีด และคัลลิสโต  ยานจูซจะค้นหามหาสมุทรขนาดใหญ่ที่อาจฝังอยู่ใต้เปลือกดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสบดีทั้ง 3 ดวง ซึ่งภารกิจสำรวจอวกาศในครั้งนี้ จะช่วยขยายข้อจำกัดในการค้นหาสิ่งมีชีวิตนอกโลก และอาจมีสิ่งมีชีวิตซุกซ่อนอยู่ในมหาสมุทรใต้เปลือกน้ำแข็งหนาก็เป็นได้  ดวงจันทร์น้ำแข็งขนาดใหญ่ทั้ง 3 ดวงของดาวพฤหัสบดี  ล้วนแสดงสัญญาณบ่งชี้ว่าอาจมีมหาสมุทรอยู่ใต้เปลือกดาวได้  

โดยเฉพาะยูโรปา ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3,000 กิโลเมตร มีบรรยากาศที่เบาบางประกอบไปด้วยออกซิเจนเป็นส่วนใหญ่ พื้นผิวที่เป็นน้ำแข็งและมีความเรียบมาก ประกอบไปด้วยรอยแตกและเส้นริ้วบาง ๆ โดยมีหลุมอุกกาบาตอยู่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น พื้นผิวที่เรียบและดูใหม่ ทำให้เกิดสมมติฐานว่า มีมหาสมุทรอยู่ข้างใต้ซึ่งสามารถเป็นแหล่งที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตต่างดาวได้ โดยสมมติฐานนี้เห็นว่าแรงดึงดูดที่มีมากของดาวพฤหัสบดีสร้างความร้อนให้กับยูโรปา  และก่อนหน้านี้ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2556  นาซาได้รายงานการตรวจพบแร่ธาตุที่คล้ายกับดิน ซึ่งปะปนอยู่กับอินทรียวัตถุบนเปลือกน้ำแข็งของยูโรปา นอกจากนี้กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลของนาซา เคยตรวจพบไอน้ำในชั้นบรรยากาศอันเบาบางของดวงจันทร์แกนีมีด (เรียกว่าชั้น exosphere) และเคยพบพวยพุของน้ำบนดวงจันทร์ยูโรปาอีกด้วย

ยานจูซมีแผนกำหนดการส่งขึ้นสู่อวกาศในเดือนเมษายน พ.ศ.2566 จะเดินทางถึงดาวพฤหัสบดีในปี พ.ศ. 2574  โคจรรอบดาวพฤหัสบดีนานประมาณ  2 ปี 6 เดือน  จากนั้นจะบินเฉียดใกล้ดวงจันทร์น้ำแข็งของดาวพฤหัสบดีภายในระยะ 200-1,000 กิโลเมตร ในระยะแรกของภารกิจ ยานจูซจะเฉียดใกล้ดวงจันทร์ยูโรปา 2 ครั้ง และดวงจันทร์แกนีมีดกับดวงจันทร์คัลลิสโตดวงละ 12 ครั้ง การเฉียดใกล้ดวงจันทร์น้ำแข็งเหล่านี้ซ้ำ ๆ หลายครั้ง ทำให้ยานสามารถสำรวจดวงจันทร์ได้อย่างละเอียดมากขึ้น  หลังจากนั้นภารกิจ ยานจูซจะปรับวิถีไปโคจรรอบดวงจันทร์แกนีมีดแทน และจะใช้เวลาศึกษาประมาณ 9 เดือน  สิ่งที่ยานจูซอาจค้นพบ จะช่วยขยายขอบเขตความรู้และเป้าหมายในการค้นหาสิ่งมีชีวิตจากดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่มีลักษณะคล้ายดาวพฤหัสบดี หรือดาวเคราะห์รูปแบบอื่นที่ถูกมองข้าม

ยานจูซจะใช้อุปกรณ์วัดสเปกตรัม (Spectrometer) ในช่วงแสงที่ตามองเห็นและรังสีอินฟราเรด เพื่อศึกษาองค์ประกอบของพื้นผิวดวงจันทร์น้ำแข็งในประเด็นต่าง ๆ เช่น  การตรวจหาและทำแผนที่แร่ธาตุบนพื้นผิวดวงจันทร์แกนีมีด  การตรวจหาโมเลกุลสารอินทรีย์บนพื้นผิวดวงจันทร์แต่ละดวง ซึ่งโมเกลกุลเหล่านี้เป็นองค์ประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต  ส่วนการสำรวจสภาพใต้พื้นผิวดวงจันทร์น้ำแข็งของดาวพฤหัสบดี  องค์การอวกาศอิตาลี (ASI) และองค์การนาซาของสหรัฐฯ ร่วมกันพัฒนาอุปกรณ์ระบบเรดาร์สำหรับยานจูซ เพื่อปล่อยสัญญาณคลื่นวิทยุที่สามารถผ่านลงไปใต้พื้นผิวได้ลึกถึง 9 กิโลเมตร ก่อนที่คลื่นวิทยุดังกล่าวจะสะท้อนกลับมาที่ยาน สัญญาณสะท้อนนี้สามารถนำมาตีความถึงลักษณะและโครงสร้างใต้พื้นผิวดวงจันทร์น้ำแข็งได้ รวมไปถึงการศึกษาต่อไปว่าเปลือกของดวงจันทร์น้ำแข็งเหล่านี้มีวิวัฒนาการอย่างไร และกระบวนการใดที่ทำให้เปลือกดาวมีสภาพเป็นอย่างปัจจุบันนี้