"กระเป๋าย่านลิเภา"หัตถศิลป์ทรงคุณค่า I เรื่องดีดีทั่วไทย

พาคุณผู้ชมมายัง จ.นราธิวาส เข้าป่าเพื่อหา“วัชพืชไร้ค่า” หรือที่เรียกกันว่า “ย่านลิเภา” เป็นวัชพืชตระกูลเฟิร์น หรือเถาวัลย์ที่ขึ้นตามธรรมชาติ หรือตามต้นไม้ที่มีความชุ่มชื้น จะพบมากที่ภาคใต้ โดยเส้นของย่านลิเภาจะมีลักษณะพิเศษคือเหนียว คงทนและอยู่ได้นาน สามารถนำมาจักสานเป็นกระเป๋า และข้าวของเครื่อง

ใช้ได้ ซึ่งทาง“กลุ่มศิลปาชีพพิเศษย่านลิเภาบ้านบลูกาสนอ” ตั้งอยู่หมู่.4 ต.ตะปอเยาะ อ.ยี่งอ จ.นราธิวาส เป็นบ้านของนายยะโก๊ะ สามะเต๊ะ วัย 77 ปี //ได้เปิดเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้และผลิตชิ้นงานของย่านลิเภา อีกทั้งยังได้รับคัดเลือกเป็นตำบลตัวอย่างที่สร้างรายได้หลักให้กับชาวบ้าน โดยใช้วัตถุดิบ

คือ"ย่านลิเภา" มาทำเป็นผลิตภัณฑ์จำหน่ายเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัวมาเป็นเวลาถึง 43 ปีแล้ว

น.ส.ซูไรดาสามะเต๊ะประธานกลุ่มฯ เล่าว่าการแปรรูปย่านลิเภา ของกลุ่มฯ จะมีวิธีและขั้นตอนที่ซับซ้อน ต้องใช้สมาธิและความอดทน เริ่มจากหาย่านลิเภาที่มีอายุ 1 ปีขึ้นไป นำมาฉีกให้เป็นเส้นฝอยตามขนาดที่ต้องการ  

จากนั้นนำก้นของฝาปลากระป๋องหรือก้นของกระป๋องนม เจาะรูขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่ ประมาณ 5 รู เพื่อให้ย่านลิเภาที่ฉีกออกมาเป็นเส้น สามารถสอดเข้าไปรูดในช่องก้นของกระป๋องทีละเส้น  

ต่อจากนั้นจะใช้หวายเป็นแกนฐานของการทำผลิตภัณฑ์ โดยใช้เหล็กปลายแหลมที่ทำขึ้นมาเจาะนำที่หวายให้เป็นรู แล้วนำเส้นย่านลิเภามาสอดเข้าไปสานสลับขึ้นรูปไปเรื่อยๆ ซึ่งแต่ละชิ้นต้องใช้เวลาสานไม่ต่ำกว่า 3 เดือน                

และนี่คือเหตุผลว่าทำไมเครื่องจักสานย่านลิเภา จึงมีราคาสูงกว่างานสานทั่วๆไป 

“งานจักสานย่านลิเภา” มีความงดงามในตัวจากลวดลายของการจักสาน อีกทั้งยังงดงามด้วยสีผิวธรรมชาติของย่านลิเภาและสีผิวของตอกเส้นยืนที่ทำจากไม้ไผ่ ทำให้เกิดสีสลับกัน บางชิ้นงานเสริมเครื่องถมเงินและถมทองเพื่อเพิ่มมูลค่าของชิ้นงานนั้นให้ดูมีระดับยิ่งขึ้น

ราคาถ้าเป็นกระเป๋าสำเร็จ ประมาณ 14,000 ถึง 15,000 บาท//ส่วนผลิตภัณฑ์ที่ลงดิ้นทองสำเร็จ จะมีราคาตั้งแต่ 3,000 บาท ถึง 18,000 บาท

เรียบเรียง : กันยารัตน์ เคลือบสุวรรณ์