ทำความรู้จัก “ปรากฏการณ์ไอโอดี” ลักษณะคล้ายเอลนีโญ-ลานีญา

“ปรากฏการณ์ IOD” ย่อมาจาก Indian Ocean Dipoles เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบริเวณแถบเส้นศูนย์สูตรของมหาสมุทรอินเดีย โดยจะมีการเปลี่ยนแปลงไปมาแบบไม่เป็นคาบที่แน่นอนของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่บริเวณดังกล่าว โดยจะมีช่วงที่เรียกว่า ขั้วบวก ขั้วลบและเป็นกลาง ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อประเทศที่อยู่รอบ ๆ มหาสมุทรอินเดีย ซึ่งจะคล้าย ๆ กับเอลนีโญและลานีญาอยู่เหมือนกัน

ในช่วงที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลทางฝั่งตะวันออกของมหาสมุทรอินเดียเย็นกว่าปกติ และอุณหภูมิผิวน้ำทะเลทางฝั่งตะวันตกอุ่นกว่าปกตินั้น จะเรียกว่าปรากฏการณ์ IOD ขั้วบวก ซึ่งจะส่งผลให้ประเทศทางฝั่งตะวันออกของมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งรวมถึงประเทศไทยด้วย มีฝนน้อยกว่าปกติ แต่ในขณะเดียวกัน หากปรากฏการณ์ IOD มีค่าเป็นลบ ก็คือการที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลทางฝั่งตะวันออกของมหาสมุทรอินเดียอุ่นกว่าค่าปกติ ส่วนอุณหภูมิผิวน้ำทะเลของมหาสมุทรอินเดียทางฝั่งตะวันตกนั้นเย็นกว่าค่าปกติ ลักษณะเช่นนี้จะทำให้เกิดฝนตกหนักผิดปกติทางด้านตะวันออกของมหาสมุทรอินเดียทั้งประเทศไทย อินโดนีเซีย รวมไปถึงออสเตรเลีย ส่วนประเทศทางฝั่งตะวันตกอย่างทางฝั่งแอฟริกาจะแห้งแล้ง แต่หากปรากฏการณ์ IOD อยู่ในค่าความเป็นกลาง ปีนั้นประเทศรอบมหาสมุทรอินเดียก็จะมีฝนตกอยู่ในเกณฑ์ปกตินั่นเอง

ซึ่งในปีนี้นั้น ปรากฏการณ์ไอโอดีมีค่าเป็นลบ เลยส่งผลให้ลมมรสุมพัดความชื้นเข้าสู่ประเทศไทยมากขึ้น ซึ่งจะทำให้มีฝนตกเพิ่มขึ้นกว่าปกติ และคาดว่าจะยังติดลบไปจนถึงปลายปี และลากยาวไปจนถึงปีหน้า ก่อนที่จะกลับคืนสู่ค่าความเป็นกลางในเดือนกุมภาพันธ์