อากาศ “ยุโรป” ยังอันตราย งานวิจัยชี้มลพิษทางอากาศ ทำชาวยุโรป 95% ยังหายใจไม่ปลอดภัย

เพียงฝุ่น PM2.5 อย่างเดียวถูกเชื่อมโยงกับการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรถึง 182,000 รายในปีที่ผ่านมา โดยอิตาลี โปแลนด์ และเยอรมนีเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุด แม้ตัวเลขจะยังสูง แต่ก็ถือว่าลดลงถึง 57% เมื่อเทียบกับปี 2005 ซึ่งบ่งชี้ว่าสหภาพยุโรปสามารถบรรลุเป้าหมายการลดการเสียชีวิตจากมลพิษ 55% ตามแผน Zero Pollution Action Plan ปี 2021 ได้เร็วกว่ากำหนด

ส่วนด้านไนโตรเจนไดออกไซด์ หรือ NO₂ ซึ่งส่วนใหญ่ปล่อยจากเครื่องยนต์รถยนต์อันเป็นต้นเหตุของปัญหาไอเสียในเมืองใหญ่ ก็ถูกเชื่อมโยงกับการเสียชีวิตอีกประมาณ 34,000 รายทั่วสหภาพยุโรป โดยประเทศที่พบการเสียชีวิตสูงสุดคือ ตุรกี อิตาลี และเยอรมนี แม้จำนวนจะลดลงจากปี 2005 และปี 2022 อย่างชัดเจน สะท้อนว่ามาตรการลดการปล่อยมลพิษโดยเฉพาะจากภาคพลังงานและการคมนาคมเริ่มเห็นผล แต่ยังห่างไกลจากจุดที่ถือว่าปลอดภัยอย่างแท้จริง

ส่วนโอโซน หรือ O₃ ซึ่งเกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล ปฏิกิริยาทางเคมีในบรรยากาศ การใช้สารละลาย และการปล่อยมลพิษจากยานพาหนะ ทำให้มีผู้เสียชีวิตเพิ่มอีก 63,000 ราย ข้อมูลทั้งหมดสะท้อนภาพการค่อยๆ ลดลงของการเสียชีวิตจากมลพิษ ซึ่งเมื่อเทียบกับปี 2022 พบว่าผู้เสียชีวิตจาก PM2.5 ลดลง 23.8% จาก NO₂ ลดลง 29.2% และจากโอโซนลดลงร้อยละ 10

อย่างไรก็ตาม แม้ตัวเลขจะลดลง แต่ปริมาณผู้เสียชีวิตรวมเกือบ 3 แสนรายก็ยังนับว่าสูงอย่างยิ่ง และสะท้อนว่าปัญหามลพิษอากาศยังเป็นภัยเงียบที่กระทบทั้งชุมชนเมือง อุตสาหกรรม และพื้นที่อยู่อาศัยในยุโรปอย่างต่อเนื่อง รายงานยังระบุด้วยว่า ผลกระทบของมลพิษทางอากาศไม่ได้จำกัดอยู่เพียงโรคปอดหรือระบบทางเดินหายใจอีกต่อไป เพราะหลักฐานใหม่ชี้ว่าอาจมีความเชื่อมโยงกับการเกิดภาวะสมองเสื่อม ซึ่งกำลังกลายเป็นหนึ่งในประเด็นสุขภาพที่ทวีความสำคัญมากขึ้นในสังคมผู้สูงอายุของยุโรป

ข้อมูลล่าสุดจาก EEA จึงเป็นสัญญาณเตือนที่ชี้ให้เห็นว่า แม้ยุโรปจะเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่ออกมาตรการด้านสิ่งแวดล้อมอย่างเข้มงวดที่สุดในโลก แต่การทำให้อากาศปลอดภัยต่อการหายใจยังเป็นเป้าหมายที่ต้องเดินทางอีกไกล ทั้งในแง่ของการลดการปล่อยจากอุตสาหกรรม รถยนต์ พลังงาน และการปรับโครงสร้างเมืองเพื่อลดมลภาวะอย่างยั่งยืน ทั้งยังสะท้อนว่าผลกระทบจากมลพิษทางอากาศไม่เพียงเป็นเรื่องสิ่งแวดล้อม หากแต่เป็นปัญหาเชิงสุขภาพ สังคม และเศรษฐกิจที่ยุโรปต้องเร่งแก้ไขในระยะยาว หากไม่ต้องการให้ตัวเลขการเสียชีวิตเหล่านี้ยังคงเพิ่มขึ้นต่อไปในอนาคต