ประวัติ สุรพล โทณะวณิก ศิลปินแห่งชาติผู้สร้างตำนาน “ใครหนอ”

ประวัติ สุรพล โทณะวณิก ศิลปินแห่งชาติผู้สร้างตำนาน “ใครหนอ”

สุรพล โทณะวณิก ผู้ปลุกชีวิตบทเพลงไทยสากลสู่ตำนาน

สุรพล โทณะวณิก (7 พฤษภาคม 2469 – 19 มิถุนายน 2568) คือบุคคลสำคัญของวงการเพลงไทยสากล นักประพันธ์เพลง นักเขียน นักข่าว และผู้กำกับภาพยนตร์ที่ฝากผลงานไว้อย่างยาวนาน ด้วยความสามารถรอบด้านและผลงานคุณภาพระดับแผ่นเสียงทองคำ สุรพลได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงไทยสากล-ประพันธ์) ประจำปี 2540 โดยผลงานที่สร้างชื่อมากที่สุดคือเพลง “ใครหนอ” และ “ยามรัก” ซึ่งประพันธ์ร่วมกับครูเอื้อ สุนทรสนาน

ชีวิตวัยเยาว์จากเด็กเร่ร่อนสู่ครูเพลงของชาติ

สุรพลเกิดในกรุงเทพมหานคร เป็นบุตรของขุนประทนต์คดี (หลี โทณะวณิก) และนางน้อย โทณะวณิก เขาสูญเสียมารดาตั้งแต่อายุ 6 ปี และใช้ชีวิตเร่ร่อนจนกระทั่งอายุ 13 ปี ได้ติดตามพระครูคุณรสศิริขันธ์ ไปอยู่ที่สุรินทร์ก่อนจะกลับมาเรียนและใช้ชีวิตในกรุงเทพฯ

สรุปข่าว

สุรพล โทณะวณิก ศิลปินแห่งชาติผู้ประพันธ์เพลง “ใครหนอ” และ “ยามรัก” มีผลงานครอบคลุมเพลง ภาพยนตร์ และหนังสือพิมพ์ ฝากตำนานไว้ในวงการบันเทิงไทยเกือบ 7 ทศวรรษ ก่อนถึงแก่อสัญกรรม 19 มิ.ย. 2568

สุรพล โทณะวณิก ผู้ปลุกชีวิตบทเพลงไทยสากลสู่ตำนาน

สุรพล โทณะวณิก (7 พฤษภาคม 2469 – 19 มิถุนายน 2568) คือบุคคลสำคัญของวงการเพลงไทยสากล นักประพันธ์เพลง นักเขียน นักข่าว และผู้กำกับภาพยนตร์ที่ฝากผลงานไว้อย่างยาวนาน ด้วยความสามารถรอบด้านและผลงานคุณภาพระดับแผ่นเสียงทองคำ สุรพลได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงไทยสากล-ประพันธ์) ประจำปี 2540 โดยผลงานที่สร้างชื่อมากที่สุดคือเพลง “ใครหนอ” และ “ยามรัก” ซึ่งประพันธ์ร่วมกับครูเอื้อ สุนทรสนาน

ชีวิตวัยเยาว์จากเด็กเร่ร่อนสู่ครูเพลงของชาติ

สุรพลเกิดในกรุงเทพมหานคร เป็นบุตรของขุนประทนต์คดี (หลี โทณะวณิก) และนางน้อย โทณะวณิก เขาสูญเสียมารดาตั้งแต่อายุ 6 ปี และใช้ชีวิตเร่ร่อนจนกระทั่งอายุ 13 ปี ได้ติดตามพระครูคุณรสศิริขันธ์ ไปอยู่ที่สุรินทร์ก่อนจะกลับมาเรียนและใช้ชีวิตในกรุงเทพฯ

เส้นทางสู่วงการเพลง และวงการสื่อ

ในปี 2492 สุรพลเริ่มต้นเส้นทางในวงการบันเทิงจากโรงละครเวิ้งนาครเขษม ต่อมาได้ร่วมงานกับนักเขียนระดับตำนาน เช่น สุวัฒน์ วรดิลก และศักดิ์เกษม หุตาคม พร้อมกับเขียนเรื่องสั้นและทำงานข่าวให้กับนิตยสารชื่อดังหลายฉบับ เช่น “เพลินจิต” และ “วันอาทิตย์”

ผลงานเพลงที่เป็นตำนาน

สุรพลเริ่มประพันธ์เพลงในปี 2495 ผลงานเด่นที่ยังอยู่ในความทรงจำคนไทย ได้แก่

 • “ใครหนอ” (ขับร้องโดย สวลี ผกาพันธุ์)

 • “ยามรัก” (ประพันธ์ร่วมกับ เอื้อ สุนทรสนาน)

 • “ฟ้ามิอาจกั้น”, “รักไม่รู้ดับ”, “แม่เนื้ออุ่น”

 • เพลงยุคหลังอย่าง “ลมรัก”, “อยากลืมกลับจำ” ขับร้องโดยเดอะฮอตเปปเปอร์ซิงเกอร์

ผลงานของเขาได้รับรางวัลแผ่นเสียงทองคำหลายครั้ง และได้รับพระราชทานรางวัลจากในหลวงรัชกาลที่ 9 อีกด้วย

ก้าวสู่แวดวงภาพยนตร์

สุรพลยังเป็นผู้กำกับภาพยนตร์ เช่น

 • ไอ้แกละเพื่อนรัก (2515)

 • อีหนู หรือ 13 สาว 11 บริสุทธิ์ (2516)

รวมถึงแต่งเพลงประกอบภาพยนตร์ไทยคลาสสิกกว่า 60 เรื่อง เช่น “สุดหล้าฟ้าเขียว”, “เงิน เงิน เงิน”, “เพชรตัดเพชร” และ “เขาชื่อกานต์”

คอนเสิร์ตและเกียรติยศ

ผลงานของสุรพลได้รับการรำลึกผ่านคอนเสิร์ตหลายครั้ง เช่น

 • คอนเสิร์ต “วันดวลเพลง” (2541)

 • คอนเสิร์ต “ใครหนอ 2 สุรพล โทณะวณิก” (2552)

 • คอนเสิร์ต “เพื่อครู” (2563)

และในปี 2553 ยังได้รับรางวัลเกียรติยศจากกรมศิลปากรในโครงการ “เพชรในเพลง”

บทเพลงข้ามยุค

นอกจากเพลงอมตะแล้ว สุรพลยังเขียนเพลงที่นำมาขับร้องใหม่ในหลายยุค เช่น

 • “บัวน้อยคอยรัก” (ขับร้องใหม่โดย แกรนด์เอ็กซ์)

 • “โอ้รัก” (นำมาร้องใหม่โดยวงคีรีบูน)

รวมถึงเพลงฮิตอย่าง “ปะป๊า มาม้า”, “ถามเจ๊”, “อร่อยไปเลย” (ใช้นามปากกา “อารี อุไร”)

สุรพล โทณะวณิก คือหนึ่งในศิลปินแห่งชาติที่มีผลงานทรงคุณค่ายิ่งต่อวงการเพลงและวงการบันเทิงไทย ไม่เพียงแค่สร้างเสียงเพลงไพเราะให้คนไทยได้ฟังตลอดหลายทศวรรษ แต่ยังมีบทบาทในสื่อ วรรณกรรม และภาพยนตร์ ด้วยผลงานที่ยังคงอยู่ในความทรงจำของคนไทยหลายรุ่น

ที่มาข้อมูล : TNN

ที่มารูปภาพ : สุรพล โทณะวณิก

บรรณาธิการออนไลน์