เตือน! ระวัง ‘โรคเมลิออยโดสิส’ ติดเชื้อจากดิน-น้ำ คร่าชีวิตคนไทยแล้ว 7 ราย

นพ.สงกรานต์ ไหมชุม นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดสงขลา ได้กล่าวว่า โรคเมลิออยโดสิส ( Melioidosis ) หรือ โรคเมลิออยด์ หรือโรคไข้ดิน เป็นโรคติดเชื้อประจำถิ่นของทุกประเทศในภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ มีอันตรายร้ายแรงถึงชีวิต เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Burkholderia pseudomallei  ซึ่งพบได้ในดินและน้ำ พบได้ทุกภาคของประเทศไทย  เชื้อโรคชนิดนี้ติดต่อสู่คนโดยการสัมผัสเชื้อในดินหรือน้ำ โดยเฉพาะการสัมผัสกับเชื้อบริเวณผิวหนังที่มีแผลเปิดนั้นเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อสูงรวมทั้งการดื่มน้ำและรับประทานอาหารที่มีเชื้อปนเปื้อน  และอาจจะได้รับเชื้อผ่านทางการหายใจ จากการสูดหายใจเอาฝุ่นผงดินที่มีเชื้อเข้าไป  

ส่วนการแพร่กระจายระหว่างมนุษย์กับมนุษย์นั้นมีการรายงานว่าพบได้น้อย  สำหรับสถานการณ์โรคเมลิออยด์ ของจังหวัดสงขลา ตั้งแต่ 1 ม.ค. – 18 ต.ค. 2565 ได้รับรายงานผู้ป่วยฯ จำนวน 24 ราย เสียชีวิต 7 ราย พบผู้ป่วยในทุกกลุ่มวัย แต่ส่วนใหญ่เป็นวัยทำงานและกลุ่มอายุ 65 ปี ขึ้นไป ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มอาชีพรับจ้าง งานบ้าน และเกษตรกร พบจำนวนผู้ป่วยมากที่สุดในพื้นที่อำเภอเทพา (7 ราย ) รองลงมาคืออำเภอเมืองสงขลา (5 ราย ) และสิงหนคร (4 ราย) และพบผู้ป่วยกระจายในพื้นที่ทุกอำเภอ   

อาการของโรคเมลิออยด์ 

ไม่มีอาการแสดงจำเพาะ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักไข้สูง พบว่าผู้ป่วยครึ่งหนึ่งมีอาการคล้ายปอดอักเสบติดเชื้อ บางรายอาจมีอาการ ไข้สูง ช็อก จากการติดเชื้อในกระแสเลือดเพียงอย่างเดียว แต่บางรายอาจจะมีการติดเชื้อหลายๆอวัยวะร่วมกันเช่น มีแผลติดเชื้อ มีฝีหนองที่ปอด   ตับ   หรือม้าม   ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการเรื้อรังหรือไอเรื้อรังคล้ายวัณโรคได้การติดเชื้อ มักรุนแรงนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลว ช็อก ระบบหายใจล้มเหลว และเสียชีวิตได้  โดยกลุ่มเสี่ยงที่สุดคือ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคพิษสุราเรื้อรัง  โรคไตเรื้อรัง และผู้ที่สัมผัสเชื้อจากดินและน้ำ เช่น เกษตรกร  เด็กๆที่เล่นน้ำในนา

 นอกจากนี้ ผู้มีโรคประจำตัวที่เป็นสาเหตุให้มีภูมิคุ้มกันต่ำอื่นๆ เช่น โรคมะเร็ง วัณโรค โรคธาลัสซีเมีย  ผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน และ ผู้ป่วยที่รับยาสเตียรอยด์เป็นเวลานาน 

 นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดสงขลา  ได้กล่าวย้ำว่า  โรคเมดิออยด์   มีอัตราการเสียชีวิตสูง ต้องใช้ยาปฏิชีวนะที่จำเพาะต่อโรค และสามารถป้องกันได้ ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันโรคเมลิออยด์  ดังนั้น การลดความเสี่ยงในการรับเชื้อโรคทำได้  ดังนี้ สวมรองเท้าบูทเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากการที่เท้าสัมผัสกับดินและน้ำเป็นเวลานาน  ทำความสะอาดร่างกายทันทีหลังการสัมผัสกับดินและน้ำ , ดื่มน้ำสะอาดและน้ำต้มสุกหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ  สำหรับอาการที่ต้องรีบพบแพทย์ ได้แก่  มีอาการไข้สูงเป็นเวลานานเกิน 3 วัน หรือ เกิดแผล ฝี หนอง ตามร่างกาย  ควรรีบพบแพทย์

ข้อมูลจาก : สาธารณสุข จังหวัดสงขลา

ภาพจาก  : AFP