ฝีดาษลิงระบาด เคยฉีดวัคซีนแล้ว ต้องฉีดซ้ำหรือไม่?

ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์เพจเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana ถึงกรณีการฉีดวัคซีนฝีดาษลิงว่า...

เคยฉีดวัคซีน mpox ไปตอนช่วงระบาดเมื่อสองปีก่อน จะพอมีภูมิมากพอที่จะป้องกันการระบาดรอบใหม่หรือไม่ เป็นอีกหนึ่งคำถามที่ผมได้หลังไมค์มา ข้อมูลที่คิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์มาจากงานวิจัยของเนเธอแลนด์ ทีม Erasmus ที่กำลังพิจารณาลงตีพิมพ์ โดยระบุว่า คนที่เคยปลูกฝีมาตอนเด็กๆ (เกิดก่อนปี 1974) จะมีภูมิที่ร่างกายเคยสร้างไว้อยู่ 

เมื่อได้วัคซีนที่ใช้ในปัจจุบัน (MVA-BN) เพียงแค่ 1 เข็ม จะมี boosting effect ที่ดี ภูมิขึ้นสูงและภายใน 1 ปี ระดับแอนติบอดีถึงแม้จะตกลงมาบ้าง แต่น่าจะสูงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อได้ในระดับหนึ่ง

แต่ในกลุ่มที่ไม่เคยปลูกฝี (เกิดหลัง 1974) จำเป็นต้องได้รับ MVA-BN 2 เข็ม เพื่อ prime และ boost ภูมิที่ร่างกายไม่เคยรู้จักมาก่อน ซึ่งภูมิจะค่อยๆขึ้น แต่ที่น่ากังวลคือ ขึ้นไม่นาน เพราะในกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับวัคซีน 2 เข็ม ใน visit ที่ 3 ที่ไปเจาะเลือดพบ 80% มีภูมิที่ตรวจได้ แต่พอ visit ที่ 4 ที่เจาะเลือด ระดับแอนติบอดีที่ยับยั้งการติดเชื้อไวรัสตกลงมาเหลือแค่ 15% ที่ยังพอมีภูมิ 

ภูมิที่ตกภายในเวลาแค่ 1 ปี ซึ่งถือว่าสั้นมาก เมื่อเทียบกับค่า V0 ของกลุ่มที่เคยปลูกฝีมาก่อน ถึงแม้เวลาจะนานกว่า 40 ปี แล้ว ยังมีถึง 18% ที่มีภูมิแม้จะยังไม่ได้วัคซีน MVA-BN เลย วัคซีนรูปแบบใหม่ปลอดภัยกว่าการปลูกฝี แต่ภูมิที่กระตุ้นได้ โดยเฉพาะต่อไวรัส mpox ซึ่งไม่ใช่ poxvirus ตัวที่ตรงกับวัคซีน ก็จะไม่ค่อยมากเหมือนเชื้อในสมัยก่อน

การใช้วัคซีนในอนาคตหากยังเป็น MVA-BN อยู่คงต้องใช้อย่างมีกลยุทธพอสมควร ควรให้แบบถูกคน ถูกจังหวะ จะมีประโยชน์สูงสุด

ขอบคุณข้อมูลจาก: เพจเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana 

ภาพ: Envato