เอ๋ พรทิพย์ ป่วยมะเร็งปอด รู้จักมะเร็งปอด สาเหตุ อาการ วิธีรักษา

สถานการณ์มะเร็งปอดในประเทศไทย

ข้อมูลจากกรมการแพทย์ระบุว่า ประเทศไทยมีผู้ป่วยมะเร็งปอดรายใหม่ปีละประมาณ 17,222 คน หรือเฉลี่ย 48 คนต่อวัน ขณะเดียวกันมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ปีละประมาณ 14,500 คน หรือเฉลี่ยวันละ 40 คน

รายงานสุขภาพคนไทยระบุว่า ในปี 2563 มีผู้ป่วยมะเร็งปอดสะสม 122,104 ราย คิดเป็นอัตรา 186.26 คนต่อประชากรหนึ่งแสนคน

เพศชายและหญิงก็เสี่ยงไม่ต่างกัน

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดีรายงานว่า มะเร็งปอดเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 2 ในเพศชาย รองจากมะเร็งตับและท่อน้ำดี ส่วนในเพศหญิงพบเป็นอันดับ 4 รองจากมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งตับ

ปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งปอด

• การสูบบุหรี่และการได้รับควันบุหรี่มือสอง

• การสัมผัสฝุ่นพิษ PM 2.5 และมลพิษทางอากาศ

• การสัมผัสแร่ใยหิน สารหนู และก๊าซเรดอนในสถานที่ทำงาน

• พันธุกรรมหรือประวัติครอบครัวเป็นมะเร็ง

• อายุที่มากกว่า 40 ปี

อาการของมะเร็งปอดที่ควรระวัง

• ไอเรื้อรัง หรือไอมีเลือด

• หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย แน่นหน้าอก

• น้ำหนักลด เบื่ออาหาร โดยไม่ทราบสาเหตุ

• ปวดกระดูก อ่อนเพลีย

• ใบหน้าบวม หรือเสียงแหบในกรณีโรคลุกลาม

จากข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบว่าผู้ป่วยกว่า 60% มาพบแพทย์ในระยะที่ 4 ซึ่งเป็นระยะที่รักษาได้ยาก แต่หากตรวจพบในระยะแรก โอกาสรอดชีวิตสูงถึง 80–90 เปอร์เซ็นต์

แนวทางการรักษาที่ใช้ในโรงพยาบาลไทย

• การผ่าตัด เหมาะกับระยะแรกที่ยังไม่แพร่กระจาย

• การใช้เคมีบำบัด เพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง

• การฉายแสง สำหรับกรณีที่ผ่าตัดไม่ได้

• ภูมิคุ้มกันบำบัด กระตุ้นภูมิคุ้มกันให้จัดการเซลล์ผิดปกติ

• การรักษาแบบมุ่งเป้า สำหรับมะเร็งที่มีการกลายพันธุ์เฉพาะจุด

การป้องกันที่ทุกคนสามารถเริ่มต้นได้

• เลิกบุหรี่ และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่จากผู้อื่น

• หลีกเลี่ยงมลพิษทางอากาศ และสถานที่ที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง

• รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ผักใบเขียว ขิง แอปเปิล ปลา

• ตรวจสุขภาพปอดปีละครั้ง โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูง

ทำไม มะเร็งปอด ถึงพบมากขึ้นในคนไม่สูบบุหรี่ ? 

ในอดีตมะเร็งปอดมักถูกเชื่อมโยงกับพฤติกรรมสูบบุหรี่เป็นหลัก แต่ในช่วงหลังกลับพบว่าจำนวนผู้ป่วยมะเร็งปอดที่ไม่เคยสูบบุหรี่เลยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในเพศหญิงและกลุ่มคนวัยทำงานในเขตเมือง ข้อมูลจากสถาบันมะเร็งในหลายประเทศ รวมถึงในไทย ระบุว่าราว 10–25 เปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยมะเร็งปอดเป็นผู้ไม่สูบบุหรี่เลยแม้แต่ครั้งเดียว

สาเหตุสำคัญมาจากปัจจัยแวดล้อมและวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป คนเมืองจำนวนมากต้องเผชิญฝุ่น PM2.5 และสารก่อมะเร็งในอากาศอย่างต่อเนื่อง ทั้งจากควันรถยนต์ ควันโรงงาน หรือการเผาในที่โล่ง รวมถึงควันบุหรี่มือสองในบ้านและที่ทำงาน สำหรับผู้หญิง ยังมีงานวิจัยที่ชี้ว่าการประกอบอาหารในพื้นที่ปิด โดยเฉพาะการใช้น้ำมันที่มีจุดเกิดควันต่ำ ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อระบบทางเดินหายใจและเซลล์ปอดในระยะยาวได้เช่นกัน