คุณเคยสังเกตไหมว่าทำไมแผลร้อนในหรือแผลที่เกิดจากการกัดโดนกระพุ้งแก้มจึงมักหายเร็วกว่าแผลบนผิวหนังทั่วไป? คำตอบที่หลายคนอาจไม่คาดคิดก็คือ น้ำลาย ของเราเอง
นอกเหนือจากบทบาทในการย่อยอาหารในปากของเรา น้ำลายยังทำหน้าที่เป็นเหมือน "โรงพยาบาล" ขนาดเล็กที่สามารถเยียวยาบาดแผลได้อย่างน่าทึ่ง นี่เป็นเพราะน้ำลายของมนุษย์ไม่ได้มีเพียงแค่น้ำและเอนไซม์ แต่ยังอุดมไปด้วยโปรตีนและสารประกอบที่ช่วยเร่งการซ่อมแซมเนื้อเยื่อและป้องกันการติดเชื้อ
สรุปข่าว
คุณเคยสังเกตไหมว่าทำไมแผลร้อนในหรือแผลที่เกิดจากการกัดโดนกระพุ้งแก้มจึงมักหายเร็วกว่าแผลบนผิวหนังทั่วไป? คำตอบที่หลายคนอาจไม่คาดคิดก็คือ น้ำลาย ของเราเอง
นอกเหนือจากบทบาทในการย่อยอาหารในปากของเรา น้ำลายยังทำหน้าที่เป็นเหมือน "โรงพยาบาล" ขนาดเล็กที่สามารถเยียวยาบาดแผลได้อย่างน่าทึ่ง นี่เป็นเพราะน้ำลายของมนุษย์ไม่ได้มีเพียงแค่น้ำและเอนไซม์ แต่ยังอุดมไปด้วยโปรตีนและสารประกอบที่ช่วยเร่งการซ่อมแซมเนื้อเยื่อและป้องกันการติดเชื้อ
หนึ่งในโปรตีนสำคัญที่นักวิทยาศาสตร์ค้นพบคือ ฮิสตาติน (Histatins) โปรตีนชนิดนี้ทำหน้าที่คล้าย "ตัวช่วย" ที่เร่งกระบวนการสมานแผลให้รวดเร็วยิ่งขึ้น มีคุณสมบัติเด่นคือ
เร่งการเคลื่อนที่ของเซลล์: ฮิสตาตินช่วยกระตุ้นให้เซลล์ผิวหนังในช่องปากเคลื่อนที่ได้เร็วขึ้น ทำให้ปากแผลปิดได้ไวขึ้น
ต้านเชื้อจุลินทรีย์: โปรตีนนี้ยังทำหน้าที่เป็นสารต้านเชื้อราและแบคทีเรียตามธรรมชาติ ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่อาจทำให้แผลติดเชื้อ
ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ จึงไม่น่าแปลกใจที่แผลในช่องปากจะฟื้นตัวได้เร็วกว่าแผลบนผิวหนังภายนอก แม้ในบางกรณี น้ำลายจะแสดงประสิทธิภาพในการรักษาแผลได้ดีกว่ายาฆ่าเชื้อบางชนิดด้วยซ้ำ
อย่างไรก็ตาม การค้นพบนี้ไม่ได้หมายความว่าเราควรเลียแผลบนผิวหนังเพื่อรักษา เพราะน้ำลายจากปากของเราก็สามารถนำเชื้อโรคไปสู่แผลได้เช่นกัน การรักษานี้จึงเป็นกลไกทางธรรมชาติที่จำกัดอยู่ในช่องปากเท่านั้น หากบาดแผลมีขนาดใหญ่หรือมีการติดเชื้อ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้องเสมอ
น้ำลายจึงเป็นเครื่องยืนยันที่ทรงพลังถึงกลไกการซ่อมแซมภายในร่างกายที่ซับซ้อนและน่าทึ่งของเรา ซึ่งแสดงให้เห็นว่าบางครั้งยาที่ดีที่สุดอาจอยู่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด
ที่มารูปภาพ : Gemini
