
ไซยาไนด์ เป็นสารเคมีที่มีความเป็นพิษสูง ซึ่งคนส่วนใหญ่อาจมองว่าสารไซยาไนด์ เป็นเรื่องใกล้ตัว แต่จริงๆ แล้วในชีวิตประจำวันของเรา ก็มีโอกาสได้สัมผัสกับสารพิษนี้ได้เหมือนกัน ซึ่งหากไม่ระวัง ก็มีโอกาสรับพิษเข้าสู่ร่างกายได้โดยที่เราไม่รู้ตัว
ไซยาไนด์ คืออะไร?
ไซยาไนด์ (Cyanide) เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งซึ่งมีความเป็นพิษสูง มีการนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ หรือเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์บางประเภท เช่น ยาฆ่าแมลง น้ำยาขัดเงาโลหะ น้ำยาทำความสะอาดเครื่องเพชรพลอย ใช้ในอุตสาหกรรมการถลุงโลหะ ฯลฯ
สามารถพบไซยาไนด์ได้ในหลายรูปแบบ ได้แก่ ภาวะก๊าซ hydrogen cyanide เกิดจากการเผาไหม้สารพลาสติก polyurethane และหนังเทียม รูปแบบของแข็งหรือสารละลาย ได้แก่ potassium cyanide และ potassium cyanide solution
นอกจากนี้ยังสามารถพบไซยาไนด์ได้ในธรรมชาติเช่น ในมันสำปะหลังดิบ โดยเมื่อรับประทานแล้วร่างกายจะทำการย่อยสารบางชนิดในมันสำปะหลังดิบให้เป็นไซยาไนด์เข้าสู่เซลล์ในร่างกาย ในกรณีนี้อาการแสดงของพิษจากไซยาไนด์สามารถเกิดขึ้นในเวลาหลาย ๆ ชั่วโมงหลังจากรับประทาน
ไซยาไนด์ มีอยู่รอบตัว
พิษไซยาไนด์ สามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นการสัมผัสโดนผิวหนัง การสูดดม และการรับประทาน
ในชีวิตประจำวันของเรามีสิทธิ์ที่จะได้รับพิษจากสารไซยาไนด์ได้จากการปนเปื้อนในอาหาร เนื่องจากสารไซยาไนด์ สามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ เช่นในเมล็ดแอปเปิ้ล แอปริคอต พีช ลูกแพร และถั่วอัลมอนด์รสขม
นอกจากนี้ ไซยาไนด์ยังสามารถพบได้ในหัวและใบของมันสำปะหลังและหน่อไม้ ดังนั้น ไม่ควรรับประทานอาหารเหล่านี้สด ๆ ควรกำจัดไซยาไนด์ด้วยความร้อนก่อนนำมารับประทาน ด้วยวิธีการง่ายๆ เช่น การต้มและการปรุงสุก
สรุปข่าว
ไซยาไนด์ เป็นสารเคมีที่มีความเป็นพิษสูง ซึ่งคนส่วนใหญ่อาจมองว่าสารไซยาไนด์ เป็นเรื่องใกล้ตัว แต่จริงๆ แล้วในชีวิตประจำวันของเรา ก็มีโอกาสได้สัมผัสกับสารพิษนี้ได้เหมือนกัน ซึ่งหากไม่ระวัง ก็มีโอกาสรับพิษเข้าสู่ร่างกายได้โดยที่เราไม่รู้ตัว
ไซยาไนด์ คืออะไร?
ไซยาไนด์ (Cyanide) เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งซึ่งมีความเป็นพิษสูง มีการนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ หรือเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์บางประเภท เช่น ยาฆ่าแมลง น้ำยาขัดเงาโลหะ น้ำยาทำความสะอาดเครื่องเพชรพลอย ใช้ในอุตสาหกรรมการถลุงโลหะ ฯลฯ
สามารถพบไซยาไนด์ได้ในหลายรูปแบบ ได้แก่ ภาวะก๊าซ hydrogen cyanide เกิดจากการเผาไหม้สารพลาสติก polyurethane และหนังเทียม รูปแบบของแข็งหรือสารละลาย ได้แก่ potassium cyanide และ potassium cyanide solution
นอกจากนี้ยังสามารถพบไซยาไนด์ได้ในธรรมชาติเช่น ในมันสำปะหลังดิบ โดยเมื่อรับประทานแล้วร่างกายจะทำการย่อยสารบางชนิดในมันสำปะหลังดิบให้เป็นไซยาไนด์เข้าสู่เซลล์ในร่างกาย ในกรณีนี้อาการแสดงของพิษจากไซยาไนด์สามารถเกิดขึ้นในเวลาหลาย ๆ ชั่วโมงหลังจากรับประทาน
ไซยาไนด์ มีอยู่รอบตัว
พิษไซยาไนด์ สามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นการสัมผัสโดนผิวหนัง การสูดดม และการรับประทาน
ในชีวิตประจำวันของเรามีสิทธิ์ที่จะได้รับพิษจากสารไซยาไนด์ได้จากการปนเปื้อนในอาหาร เนื่องจากสารไซยาไนด์ สามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ เช่นในเมล็ดแอปเปิ้ล แอปริคอต พีช ลูกแพร และถั่วอัลมอนด์รสขม
นอกจากนี้ ไซยาไนด์ยังสามารถพบได้ในหัวและใบของมันสำปะหลังและหน่อไม้ ดังนั้น ไม่ควรรับประทานอาหารเหล่านี้สด ๆ ควรกำจัดไซยาไนด์ด้วยความร้อนก่อนนำมารับประทาน ด้วยวิธีการง่ายๆ เช่น การต้มและการปรุงสุก
ไซยาไนด์ จากมลพิษ ในอากาศ
มนุษย์และสัตว์ยังมีโอกาสได้รับไซยาไนด์จากหลายแหล่ง เช่น ควันบุหรี่ ไอเสียจากรถยนต์ ควันไฟจากการเผาไหม้ขนสัตว์ ผ้าไหม ไนลอน หรือแหล่งน้ำที่มีไซยาไนด์ปนเปื้อนจากโรงงานอุตสาหกรรมและการเกษตร
สังเกตอาการของคนที่ได้รับสารไซยาไนด์
อาการของผู้ได้รับสารไซยาไนด์ขึ้นอยู่กับวิธีการที่ได้รับสารพิษและปริมาณ ซึ่งแต่ละคนจะแสดงอาการออกมาไม่เหมือนกัน อาการของคนที่ได้รับสารพิษปริมาณน้อยอย่างต่อเนื่อง จะเริ่มทำให้เกดิการรับรสผิดปกติ อาเจียน เจ็บหน้าอก ปวดท้อง และกระวนกระวาย
ส่วนการรับประทานพืชที่มีไซยาไนด์ในปริมาณมาก อาจทำให้ชา สูญเสียการทรงตัว ระบบประสาททำการผิดปกติ เป็นต้น
วิธีปฐมพยาบาล เมื่อถูกพิษไซยาไนด์
เมื่อได้รับสารพิษผ่านการกิน
ถ้ามีอาการผิดปกติแนะนำให้ไปพบแพทย์หรือไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด หากมีอาการรุนแรง เช่น ซึม หมดสติ หรือแน่นหน้าอก หายใจติดขัด ให้โทรเบอร์ 1669
ไม่แนะนำให้ล้วงคอ หรือทำให้อาเจียนด้วยวิธีการอื่น เช่น การกินไข่ขาว ให้น้ำ หรือนมในปริมาณมาก ๆ เพื่อหวังเจือจาง เพราะสารพิษบางชนิด หากยิ่งทำวิธีการเหล่านี้ จะยิ่งทำให้เกิดพิษต่อผู้ป่วยมากขึ้น
เมื่อได้รับสารพิษสัมผัสเข้าสู่ตาหรือทางผิวหนัง
ถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนสารเคมีและเปลี่ยนเป็นชุดอื่นทันที ล้างผิวหนังที่มีการสัมผัสกับสารเคมีด้วยน้ำสะอาดหลายๆ ครั้ง หากสารเคมีเข้าตา ให้ล้างตาด้วยน้ำสะอาดทันที ล้างซ้ำๆ นาน 15 นาทีวิธีการปฐมพยาบาลในกรณีนี้ ให้เปิดน้ำหรือล้างตาด้วยน้ำที่ไหลผ่านตลอด
เมื่อได้รับสารพิษผ่านการสูดดม
รีบย้ายออกมาในพื้นที่อากาศบริสุทธิ์ หากอาการไม่รุนแรงควรสวมหน้ากากอนามัยเพื่อลดการสูดดมสารเคมี
- รู้จัก “ไซยาไนด์ (Cyanide)” สารพิษรุนแรง และอาการอันตรายหลังเผลอรับประทาน
- เตรียมประสานเมียนมา แก้ปัญหาสารหนูปนเปื้อนแม่น้ำกกเกินมาตรฐาน
- พบ “ปรอท” ปนเปื้อนในชั้นขนของเพนกวินที่ขั้วโลกใต้ นักวิทยาศาสตร์ชี้มาจากกิจกรรมของมนุษย์ทั้งนั้น
- ถอดบทเรียนวางยาพิษกลางกรุงฯ เตือนครอบครอง “ไซยาไนด์” โทษหนัก
- เปิดวิธีการปฐมพยาบาล เมื่อสัมผัส "สารพิษ"
ที่มาข้อมูล : โรงพยาบาลเมดพาร์ค, โรงพยาบาลนวเวช, โรงพยาบาลศิริราช
ที่มารูปภาพ : CANVA
