กัมพูชาเร่งฟื้นคืนชีพ "ยุทธคุณขอม" มวยเขมรโบราณสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7

แต่นี่คือ “ยุทธคุณขอม” ศิลปะการต่อสู้โบราณของกัมพูชา ที่ถูกหลงลืมไปยาวนาน เพราะครูมวยจำนวนมากถูกฆ่าในช่วงการกวาดล้างศิลปะวิทยาการ ใต้เขมรแดง ช่วงปี 1975-1979

แต่คนรุ่นใหม่เหล่านี้ กำลังพยายามฟื้นคืนชีพให้มวยเขมรโบราณ

นาค รินดา ครูมวยยุทธคุณขอมวัย 25 ปี บอกกับเอเอฟพีว่า “สมัยโบราณ เราไม่มีอาวุธทันสมัย ผู้คนใช้การชก ศอกเตะ เข่า ดาบ หอก และธนู เพื่อปกป้องข้าศึก”

แต่ “ครูมวยจำนวนมากตายในยุคเขมรแดง ยุทธคุณขอมเองก็เลือนรางไป แต่คนรุ่นใหม่เหล่านี้ พยายามนำมันกลับมา เพื่อให้ประชาชนรู้ว่า เรามีมวยยุทธคุณขอมอยู่ ”

ยุทธคุณขอม แปลตรงตัวว่า ศิลปะแห่งสงคราม เป็นมวยที่กำเนิดจากการสงครามยาวนานในสมัยอาณาจักรขอม 

ประกอบด้วย 3 ส่วนด้วยกัน คือ ศิลปะการสงคราม การลงคาถา และยุทธศาสตร์การรบ 

อันที่จริง ย้อนไปราว 20 ปีก่อน มีการนำเสนอยุทธคุณขอมขึ้นมาใหม่ จากครูมวยที่ยังฝึกปรืออยู่ แต่ประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่ตระหนักรู้ว่ากัมพูชามีศาสตร์นี้

จนเมื่อปี 2012 สมาคมยุทธคุณขอมได้เริ่มก่อตั้งอย่างเป็นทางการ  แล้วนำไปสอนในมหาวิทยาลัย 10 แห่งทั่วพนมเปญ และในกองทัพด้วย นักศึกษาสามารถเลือกเข้าฝึกได้ด้วยตนเอง แบบจ่ายรายเดือนเดือนละ 350 บาทเท่านั้น โดยอายุน้อยสุดที่เริ่มเรียนได้ คือ 5 ขวบ 

ครูยุทธคุณขอมคนหนึ่งบอกกับ เขมรไทม์ส ว่า ยุทธคุณขอมมีรากเหง้าไปถึงสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ซึ่งเป็นมหาราชองค์สุดท้ายของเขมร (ค.ศ. 1181-1218) เลยทีเดียว ดังนั้น การฝึกยุทธคุณขอมจึงเป็นการอนุรักษ์ศิลปะการต่อสู้แบบขอมโบราณไว้ด้วย 

แล้วคนรุ่นใหม่ เลือกฝึกยุทธคุณขอม เพราะอะไร 

“ถ้าเป็นเรื่องสู้ ตีศอกร้ายแรงมาก” นักเรียนมวยคนกหนึ่ง กล่ว

“ตอนแรก อยากฝึกเพื่อป้องกันตัว เพราะเป็นผู้หญิง จะได้ไม่มีใครทำอะไรฉันได้ ” หญิงวัย 18 ปี ชื่อ เหมา ริดา อธิบาย