“ตัวเงินตัวทอง” ที่สวนลุมฯ จากสัตว์เลื้อยคลานสุดประหลาด สู่แลนด์มาร์กเมืองกรุงเทพฯ

ในมุมของระบบนิเวศ ตัวเงินตัวทองมีบทบาทสำคัญในคลองกว่า 1,600 สายทั่วกรุงเทพฯ ซึ่งเป็นแหล่งอาหารอุดมสมบูรณ์ ทั้งปลาที่ตาย ซากสัตว์ และขยะอินทรีย์ ช่วยควบคุมประชากรหนูและกำจัดซากสิ่งมีชีวิต จึงสามารถปรับตัวอยู่รอดได้ดีในเมือง โดยแทบไม่มีศัตรูตามธรรมชาติ ทำให้อัตราการรอดชีวิตสูงกว่าพื้นที่ธรรมชาติทั่วไป

อย่างไรก็ตาม การเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วสร้างความท้าทายต่อการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมของเมือง เจ้าหน้าที่กรุงเทพมหานครระบุว่าประชากรตัวเงินตัวทองในสวนลุมพินีเพิ่มขึ้นรวดเร็ว หากเกินระดับ 400 ตัวอาจกระทบผู้ที่มาสวนลุมพินี ทั้งจากความกลัว ความรำคาญ และเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุ โดยในปี 2559 เคยมีการย้ายตัวเงินตัวทองออกจากสวนหลายสิบตัว แต่เพราะตัวเมียวางไข่ได้ครั้งละประมาณ 20 ฟอง เลยทำให้จำนวนกลับเพิ่มอย่างรวดเร็ว

เพื่อตอบรับกระแสความนิยมที่เพิ่มขึ้น กรุงเทพมหานครได้ติดตั้งรูปปั้นตัวเงินตัวทองขนาดใหญ่ในสวนลุมพินี เพื่อสื่อถึงบทบาทของสัตว์ชนิดนี้ในฐานะส่วนหนึ่งของความหลากหลายทางชีวภาพของเมือง ขณะที่หน่วยงานระดับชาติก็เริ่มมองหาแนวทางใช้ประโยชน์จากตัวเงินตัวทองในเชิงพาณิชย์ โดยในเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา รัฐบาลไทยได้เริ่มอนุญาตให้มีการเพาะเลี้ยงเชิงพาณิชย์ภายใต้เงื่อนไขควบคุมเข้มงวด เช่น ต้องใช้พ่อแม่พันธุ์จากสถานีเพาะเลี้ยงของกรมอุทยานฯ ในจังหวัดราชบุรี และต้องฝังไมโครชิปเพื่อยืนยันว่าไม่ถูกจับมาจากธรรมชาติ

ปัจจุบันมีการออกใบอนุญาตเพาะเลี้ยงเชิงพาณิชย์แล้วราว 200 ตัว โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมองว่าจะช่วยลดความขัดแย้งระหว่างชุมชนกับสัตว์ป่า ลดการลักลอบล่าในธรรมชาติ และสร้างรายได้จากผลิตภัณฑ์หนังตัวเงินตัวทองในอนาคต

แม้จะเคยถูกมองในแง่ลบ แต่ตัวเงินตัวทองกำลังกลายเป็นส่วนหนึ่งของเอกลักษณ์ใหม่ของกรุงเทพฯ ทั้งในฐานะสัตว์ป่าประจำเมือง แหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยว และองค์ประกอบสำคัญของระบบนิเวศท้องถิ่น แต่การบริหารจัดการจำนวนประชากรยังคงเป็นความท้าทายสำคัญที่กรุงเทพฯยังต้องเผชิญต่อไป