
จากกรณีผู้ป่วยมะเร็งรายหนึ่งเสียชีวิตหลังเข้ารับการรักษาจากหมอสมุนไพรที่ฉีดสมุนไพรเข้าเส้นเลือดโดยตรง ก่อให้เกิดความกังวลในสังคมเกี่ยวกับความปลอดภัยของการใช้ยาสมุนไพรในผู้ป่วยโรคร้ายแรง และบทบาทหมอพื้นบ้าน
นายแพทย์เทวัญ ธานีรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ชี้แจงว่า ตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2562 หมอพื้นบ้านมีหน้าที่ดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น อาทิ การใช้สมุนไพร การนวด หรือการประคบ การฉีดยาเข้าเส้นเลือด ไม่มีสิทธิฉีดยาตามหลักเกณฑ์การขึ้นทะเบียนหมอพื้นบ้านตามระเบียบของกระทรวงสาธารณสุข จึงต้องปฏิบัติในขอบเขตที่กำหนดเท่านั้น
สรุปข่าว
จากกรณีผู้ป่วยมะเร็งรายหนึ่งเสียชีวิตหลังเข้ารับการรักษาจากหมอสมุนไพรที่ฉีดสมุนไพรเข้าเส้นเลือดโดยตรง ก่อให้เกิดความกังวลในสังคมเกี่ยวกับความปลอดภัยของการใช้ยาสมุนไพรในผู้ป่วยโรคร้ายแรง และบทบาทหมอพื้นบ้าน
นายแพทย์เทวัญ ธานีรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ชี้แจงว่า ตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2562 หมอพื้นบ้านมีหน้าที่ดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น อาทิ การใช้สมุนไพร การนวด หรือการประคบ การฉีดยาเข้าเส้นเลือด ไม่มีสิทธิฉีดยาตามหลักเกณฑ์การขึ้นทะเบียนหมอพื้นบ้านตามระเบียบของกระทรวงสาธารณสุข จึงต้องปฏิบัติในขอบเขตที่กำหนดเท่านั้น
สมุนไพรที่ไม่ได้ผ่านการตรวจสอบความปลอดภัย อาจปนเปื้อนสารพิษ สารกันเสีย หรือจุลินทรีย์ที่เป็นอันตราย ทำให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ภาวะแพ้ยา หรือภาวะไตวายเฉียบพลัน อย่างไรก็ตาม จะมีการกำกับดูแลหมอพื้นบ้านอย่างใกล้ชิดและย้ำว่า ยาสมุนไพรมีคุณค่าในการช่วยฟื้นฟูสุขภาพผู้ป่วยมะเร็ง เช่น ลดอาการอ่อนเพลีย บำรุงร่างกาย แต่ต้องใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์แผนไทย หรือ แพทย์แผนปัจจุบัน ที่มีความรู้ด้านสมุนไพร โดยผู้ป่วยไม่ควรหลงเชื่อการโฆษณาเกินจริง หรือวิธีการที่ไม่ผ่านมาตรฐานทางการแพทย์ นอกจากนี้ต้องตรวจสอบประวัติและความน่าเชื่อถือของผู้ให้การรักษาทุกครั้ง อีกทั้งตรวจสอบว่ามีใบรับรอง การเป็นหมอพื้นบ้าน ที่กระทรวงสาธารณสุขออกให้หรือไม่ และหากพบพฤติกรรมเสี่ยง ควรแจ้งสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทันที
ทางด้าน ดร.นันทศักดิ์ โชติชนะเดชาวงศ์ ผู้อำนวยการกองคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและแพทย์พื้นบ้านไทย กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขเห็นความสำคัญของหมอพื้นบ้าน จึงได้จัดทำระเบียบกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยการรับรองหมอพื้นบ้านพ.ศ.2562 มีการกำหนดคุณสมบัติต่างๆ เพื่อให้ได้หมอพื้นบ้านที่มีความรู้ความสามารถ มีความชำนาญ และต้องมีการสืบทอดภูมิปัญญาที่สืบทอดมาต้องไม่น้อยกว่า 10 ปี ต้องเป็นที่รู้จัก ได้รับการยอมรับจากคนในชุมชน และผ่านการเสนอชื่อจากคณะกรรมการหมู่บ้าน ชุมชน ท้องถิ่น และรับรองโดยกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้ได้หมอพื้นบ้านขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ด้าน ดร.นันทศักดิ์ โชติชนะเดชาวงศ์ ผู้อำนวยการกองคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและแพทย์พื้นบ้านไทย กล่าวว่า ตามมาตรา 31 แห่ง พระราชบัญญัติวิชาชีพการแพทย์แผนไทย พ.ศ. 2556 เป็นบทบัญญัติเกี่ยวกับการห้ามไม่ให้ผู้ใดประกอบวิชาชีพแพทย์แผนไทยหรือแพทย์แผนไทยประยุกต์หากฝ่าฝืนจะมีความผิด ตามมาตรา 53 และ ต้องระวังโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ การโฆษณาการรักษา โดยไม่มีใบอนุญาตอาจเข้าข่ายการโฆษณาเกินจริงหรือหลอกลวงผู้บริโภค และการเผยแพร่เนื้อหาผ่านโซเชียลมีเดีย ในลักษณะการรักษา ผ่าน TikTok หรือ Facebook โดยไม่มีใบอนุญาต อาจเข้าข่ายการโฆษณาที่ผิดกฎหมาย โดยเฉพาะการอ้างสรรพคุณในการรักษาโรค หรือ อาการต่างๆ นอกจากนี้ หากมีการเผยแพร่ภาพหรือวิดีโอของผู้ป่วยโดยไม่ได้รับความยินยอม อาจเข้าข่ายการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล และอาจมีความผิดตามพระราชบัญญัติคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 มาตรา 16 ซึ่งระบุว่าการนำข้อมูลส่วนบุคคลของผู้อื่นมาเผยแพร่โดยไม่ได้รับความยินยอม ถือเป็นความผิดตามกฎหมาย
กรณีมีอาการรุนแรงหรือฉุกเฉิน เช่น อัมพฤกษ์ อัมพาต หอบเหนื่อย เจ็บหน้าอก ควรรีบพบแพทย์แผนปัจจุบัน ไม่ควรเชื่อคำกล่าวอ้างเกินจริง เช่น “รักษาได้ทุกโรค” หรือ “ไม่ต้องไปโรงพยาบาลอีก”หมอพื้นบ้านที่โฆษณา ในสื่อโซเชียลมีเดีย ควรตรวจสอบความน่าเชื่อถือก่อน เช่น มีการแสดงใบรับรอง หรือได้รับการแนะนำจากหน่วยงานท้องถิ่น ทั้งนี้ หมอพื้นบ้านไท มีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพประชาชน โดยเฉพาะในระดับชุมชน ซึ่งเป็นพลังสำคัญของระบบสุขภาพไทย
หากมีข้อสงสัยติดต่อ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 0 2149 5678 หรือช่องทางออนไลน์เฟซบุ๊กและไลน์แอดกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
ที่มาข้อมูล : กรมการแพทย์แผนไทยฯ
ที่มารูปภาพ : Canva