ชายวัย 64 ปี มีผื่นคัน ไม่ใช่รอยเกา รอยตี แต่นี่คือรอยไชของพยาธิเส้นด้าย

เมื่อทำการตรวจร่างกายพบรอยโรคเป็นทางยกนูน สีแดง ลักษณะคดเคี้ยวใต้ผิวหนัง (Panel A) โดยรอยโรคเริ่มจากบริเวณรอบทวารหนักและแพร่กระจายอย่างรวดเร็วไปยังลำตัวและแขนขา แพทย์ใช้ปากกาวาดเส้นรอบรอยโรคไว้ (Panel B) และเมื่อประเมินซ้ำหลังจาก 24 ชั่วโมง พบว่ารอยโรคเคลื่อนที่ไปจากตำแหน่งเดิม (Panel C)

ผลตรวจอุจจาระพบตัวอ่อนระยะ rhabditiform และ filariform ของพยาธิเส้นด้าย ( Strongyloides stercoralis ) จึงวินิจฉัยว่าเป็น กลุ่มอาการ Strongyloides hyperinfection syndrome ร่วมกับ larva currens หรือ ผื่นจากตัวอ่อนพยาธิวิ่งไชใต้ผิวหนัง

ผื่นจากตัวอ่อนพยาธิวิ่งไชใต้ผิวหนัง (Larva currens) คือผื่นแดงคันหรือเป็นรอยคดเคี้ยวใต้ผิวหนังซึ่งเคลื่อนที่ได้ เกิดจากตัวอ่อนระยะ filariform เคลื่อนที่ใต้ผิวหนัง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงจรชีวิตพยาธิที่ถูกเร่งให้เร็วขึ้นในภาวะ hyperinfection หลังได้รับการรักษาด้วยยา ivermectin รับประทาน อาการผื่นและท้องเสียของผู้ป่วยดีขึ้น

ลักษณะและพฤติกรรมของพยาธิเส้นด้าย

• เข้าสู่ร่างกายทาง ผิวหนัง โดยเฉพาะผ่าน เท้าเปล่าที่สัมผัสดินหรือของเสียที่มีตัวอ่อนพยาธิ
• หลังจากเข้าสู่ร่างกาย จะไชเข้าสู่กระแสเลือด → ปอด → ลำคอ → กลืนลงกระเพาะอาหาร → ลำไส้เล็ก
• อาศัยอยู่ในลำไส้เล็กของมนุษย์ และสามารถ เพิ่มจำนวนในร่างกายได้เอง (autoinfection)

อาการที่พบจากพยาธิเส้นด้าย

• อาการเริ่มต้น: คันตามผิวหนังบริเวณที่พยาธิเข้า (อาจเห็นเป็นผื่นแดง)
• อาการทางระบบทางเดินอาหาร: ปวดท้อง ท้องเสีย เรื้อรัง
• ถ้าเป็นรุนแรง (โดยเฉพาะในผู้มีภูมิคุ้มกันต่ำ): พยาธิอาจแพร่กระจายไปตามอวัยวะต่าง ๆ และทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตได้