หากคุณเคยมีอาการปวดหลังร้าวลงแขนหรือขา รู้สึกชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง อาจไม่ใช่แค่อาการปวดเมื่อยทั่วไป แต่เป็นสัญญาณเตือนของภาวะ "หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง" หรือ Bone Spurs ซึ่งเป็นภัยเงียบที่พบได้บ่อยและอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตอย่างรุนแรงหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง คืออะไร?
นพ.ฐปนัตว์ จันทราภาส แพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเอส สไปน์ แอนด์ จอยท์ ได้อธิบายว่า ภาวะ Bone Spurs หรือ Osteophytes นี้ เกิดขึ้นจากความเสื่อมของกระดูกที่ร่างกายพยายามซ่อมแซมตัวเองด้วยการดึงแคลเซียมมาเติมเต็ม แต่แทนที่จะซ่อมแซมให้กลับมาปกติ กลับกลายเป็นก้อนแข็งคล้ายหินงอกออกมาจากกระดูก ซึ่งก้อนหินปูนเหล่านี้จะกลายเป็นปัญหาใหญ่หากไป กดทับเส้นประสาท หรือเนื้อเยื่อสำคัญต่างๆ ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าว ชา หรือแม้กระทั่งกล้ามเนื้ออ่อนแรง
สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม
ผู้ป่วยจำนวนมากมักเข้าใจผิดว่าอาการปวดที่เกิดขึ้นเป็นเพียงกล้ามเนื้ออักเสบจากการทำงานหรือออกกำลังกายหนัก แต่หากอาการปวดนั้นรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะเมื่อมีอาการปวดร้าวลงแขนหรือขา มีอาการชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย นี่คือสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่าอาจมีการกดทับของเส้นประสาทแล้ว เนื่องจากหินปูนที่งอกออกมาไม่ได้มองเห็นได้จากภายนอก การวินิจฉัยที่แน่นอนจึงต้องอาศัยการตรวจด้วยภาพถ่ายทางการแพทย์ เช่น X-ray, CT Scan หรือ MRI เพื่อให้แพทย์มองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน
สรุปข่าว
หากคุณเคยมีอาการปวดหลังร้าวลงแขนหรือขา รู้สึกชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง อาจไม่ใช่แค่อาการปวดเมื่อยทั่วไป แต่เป็นสัญญาณเตือนของภาวะ "หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง" หรือ Bone Spurs ซึ่งเป็นภัยเงียบที่พบได้บ่อยและอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตอย่างรุนแรงหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง คืออะไร?
นพ.ฐปนัตว์ จันทราภาส แพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเอส สไปน์ แอนด์ จอยท์ ได้อธิบายว่า ภาวะ Bone Spurs หรือ Osteophytes นี้ เกิดขึ้นจากความเสื่อมของกระดูกที่ร่างกายพยายามซ่อมแซมตัวเองด้วยการดึงแคลเซียมมาเติมเต็ม แต่แทนที่จะซ่อมแซมให้กลับมาปกติ กลับกลายเป็นก้อนแข็งคล้ายหินงอกออกมาจากกระดูก ซึ่งก้อนหินปูนเหล่านี้จะกลายเป็นปัญหาใหญ่หากไป กดทับเส้นประสาท หรือเนื้อเยื่อสำคัญต่างๆ ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าว ชา หรือแม้กระทั่งกล้ามเนื้ออ่อนแรง
สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม
ผู้ป่วยจำนวนมากมักเข้าใจผิดว่าอาการปวดที่เกิดขึ้นเป็นเพียงกล้ามเนื้ออักเสบจากการทำงานหรือออกกำลังกายหนัก แต่หากอาการปวดนั้นรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะเมื่อมีอาการปวดร้าวลงแขนหรือขา มีอาการชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย นี่คือสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่าอาจมีการกดทับของเส้นประสาทแล้ว เนื่องจากหินปูนที่งอกออกมาไม่ได้มองเห็นได้จากภายนอก การวินิจฉัยที่แน่นอนจึงต้องอาศัยการตรวจด้วยภาพถ่ายทางการแพทย์ เช่น X-ray, CT Scan หรือ MRI เพื่อให้แพทย์มองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน
กลุ่มเสี่ยงและแนวทางการรักษา
ภาวะหินปูนเกาะกระดูกสามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่กลุ่มที่เสี่ยงเป็นพิเศษ ได้แก่
-ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป
-ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลงส่งผลต่อการกักเก็บแคลเซียมของกระดูก
-คนวัยทำงาน ผู้ที่นั่งทำงานเป็นเวลานาน ไม่ค่อยเคลื่อนไหว
-นักกีฬา ผู้ที่ใช้งานร่างกายหนัก หรือข้อต่อต้องรับแรงกระแทกซ้ำๆ
สำหรับแนวทางการรักษา นพ. ฐปนัตว์ได้กล่าวว่าในระยะเริ่มต้น อาจใช้การรักษาด้วยยาและกายภาพบำบัดเพื่อบรรเทาอาการ แต่หากมีการกดทับเส้นประสาทอย่างชัดเจน การผ่าตัดถือเป็นวิธีที่ตรงจุดที่สุด ปัจจุบัน มีการนำเทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้อง (Minimally Invasive Surgery: MIS) มาใช้ ซึ่งมีข้อดีคือแผลผ่าตัดมีขนาดเล็กเพียง 0.5 เซนติเมตร ทำให้ผู้ป่วยเสียเลือดน้อย เจ็บตัวน้อย และฟื้นตัวได้เร็ว
การป้องกันและดูแลสุขภาพกระดูก
แม้ภาวะหินปูนงอกเกาะกระดูก จะเกี่ยวข้องกับความเสื่อมตามวัย แต่เราสามารถป้องกันและชะลอการเกิดได้ด้วยการดูแลสุขภาพกระดูกตั้งแต่เนิ่นๆ
-รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง โดยเฉพาะในช่วงวัยเด็กและวัยทำงาน เพื่อสร้างมวลกระดูกให้แข็งแรง
-ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่มีแรงกดต่อกระดูก เช่น การเดิน วิ่ง หรือยกน้ำหนักเบาๆ
-ปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน ปรับท่าทางการทำงาน ไม่ก้มหรือยกของผิดท่า และไม่นั่งนิ่งเป็นเวลานาน
-ตรวจสุขภาพกระดูกเป็นประจำ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนและผู้สูงอายุ
การตระหนักถึงภัยเงียบนี้และเข้ารับการตรวจวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนรุนแรงและช่วยให้กลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขอีกครั้ง
- เปิดตัวเทคโนโลยีขั้นสูง “หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดแห่งกองทัพเรือไทย” “RANS”แรกของ รพ.สังกัดกระทรวงกลาโหม
- คอกระแทกแรง เสี่ยงหมอนรองกระดูกสันหลังปลิ้น ได้จริงหรือไม่?
- “ปวดหลังร้าวลงขา” อย่าชะล่าใจ วัยทำงาน-สูงอายุต้องดูแลเป็นพิเศษ
- รักษามะเร็งระบบทางเดินปัสสาวะ ด้วย “หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด da Vinci” ลดภาวะแทรกซ้อน แผลเล็ก ฟื้นตัวไว
- รพ.จุฬาลงกรณ์ ทำสำเร็จ ผ่าตัดโรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น แห่งแรกในไทย แห่งที่สี่ในเอเชีย
ที่มาข้อมูล : นพ.ฐปนัตว์ จันทราภาส แพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเอส สไปน์ แอนด์ จอยท์
ที่มารูปภาพ : Envato
