ชวนทำความรู้จัก "พิธีจองเปรียง" ต้นกำเนิดของกระทงดอกบัว

"กระทงรูปดอกบัว" ได้ถูกนำมาจัดแสดงแสงสีเสียงในงานประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ จ.สุโขทัย ประจำปี 2566 

ภายในงานได้จำลองพิธีจองเปรียง ผ่านการแสดงของนักแสดง พร้อมกับการบรรยายประกอบที่มาของพิธีนี้

ซึ่งชาวสุโขทัย เชื่อว่า "พิธีจองเปรียง" เป็นพิธีบูชาไฟ ตามความเชื่อในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เพื่อสักการะพระพุทธเจ้าและพระแม่คงคา 

สำหรับเรื่องราวของพิธีจองเปรียงของชาวสุโขทัย เกิดขึ้นในสมัยของพระมหาธรรมราชาลิไทยหรือพระร่วง กล่าวถึงวันเพ็ญเดือนสิบสองว่าเป็นเวลาเสด็จประพาสลำน้ำ ตามพระราชพิธีในเวลากลางคืน และได้มีรับสั่งให้บรรดาพระสนม ตกแต่งกระทงประดับดอกไม้ธูปเทียน นำไปลอยน้ำหน้าพระที่นั่ง 

ในคราวนั้น "ท้าวศรีจุฬาลักษณ์" พระสนมเอก หรือนางนพมาศ ก็ได้คิดประดิษฐ์กระทงเป็นรูปดอกบัวกมุทขึ้น ด้วยเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษ ที่บานในเวลากลางคืนเพียงปีละ 1 ครั้ง สมควรทำเป็นกระทงแต่งประทีป-ลอยไปถวายสักการะรอยพระพุทธบาท 

เมื่อพระร่วง ได้ทอดพระเนตรเห็น ก็รับสั่งถามถึงความหมาย นางก็ได้ทูลอธิบายจนเป็นที่พอพระราชหฤทัย พระองค์จึงมีพระราชดำรัสว่า “แต่นี้สืบไปเบื้องหน้าโดยลำดับ กษัตริย์ในสยามประเทศ ถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์ วันเพ็ญเดือน 12 ให้นำโคมลอยเป็นรูปดอกบัว อุทิศสักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานที ตราบเท่ากัลปาวสาน”

ทั้งนี้ผู้ที่สนใจอยากชมการแสดงพิธีจองเปรียง สามารถมาได้ที่ ณ วัดสระศรี ตั้งอยู่กลางสระน้ำขนาดใหญ่ของสระน้ำตระพังตะกวน ในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย จัดแสดงทุกวันในงานประเพณีลอยกระทง เผาเทียนเล่นที่สุโขทัย ระหว่างวันที่ 18 พ.ย. – 27 พ.ย. ในเวลา 4 ทุ่ม 

ที่มาข้อมูล : TNN ONLINE

ที่มาภาพ : TNN