เปิดข้อกฎหมายกรณี “บิ๊กโจ๊ก” ยื่นศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยตำแหน่ง “สุชาติ”

ความต่างของกฎหมายเก่าและใหม่

สาเหตุที่เกิดข้อโต้แย้ง มาจากการเปลี่ยนแปลงของวาระกรรมการ ป.ป.ช. เดิมที่กำหนดไว้ 9 ปี ในขณะที่กฎหมายฉบับปัจจุบันลดเหลือ 7 ปี แต่ยังมีบทเฉพาะกาลกำหนดให้กรรมการชุดเก่าปฏิบัติหน้าที่ต่อได้จนกว่าจะมีผู้มาแทน เพื่อไม่ให้เกิด “สุญญากาศทางกฎหมาย” ในกระบวนการตรวจสอบการทุจริตของรัฐ

กรณีของนายวิทยา อาคมพิทักษ์ และนางสุวณา สุวรรณจูฑะ ซึ่งได้รับแต่งตั้งในช่วงปี 2558 ตามกฎหมายเดิม จึงยังคงมีสิทธิ์ทำหน้าที่ลงมติเลือกประธาน ป.ป.ช. ได้ เพราะทั้งคู่ยังไม่ครบอายุเกษียณ 70 ปี และยังไม่มีกรรมการใหม่เข้ามาแทน

ขั้นตอนการเลือกตั้งประธาน ป.ป.ช.

เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2568 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ลงมติ 5 ต่อ 2 เสียง เห็นชอบให้นายสุชาติ ตระกูลเกษมสุข ดำรงตำแหน่งประธาน ป.ป.ช. หลังจาก พล.ต.อ.วัชรพล ประสานราชกิจ พ้นตำแหน่งครบอายุราชการ ต่อมาวันที่ 11 กุมภาพันธ์ มีประกาศโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งอย่างเป็นทางการ

จากกระบวนการดังกล่าว นักกฎหมายหลายฝ่ายมองว่าเป็นไปตามมาตรา 232 และ 233 ของรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 ประกอบกับมาตรา 14 และ 18 ของ พ.ร.ป. ป.ป.ช. ปี 2561 ซึ่งรองรับการปฏิบัติหน้าที่ของกรรมการที่ยังไม่ครบอายุ 70 ปี

มุมมองทางกฎหมาย

นักวิชาการด้านกฎหมายอธิบายว่า การพิจารณาเรื่องวาระของกรรมการ ป.ป.ช. ต้องใช้หลัก “กฎหมายคู่ขนาน” คือ การนำทั้งกฎหมายเดิมและฉบับใหม่มาประกอบกัน เนื่องจากเป็นการเปลี่ยนผ่านตามบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญ และเพื่อให้การทำงานขององค์กรอิสระไม่สะดุด

ดังนั้น คำร้องของ พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ จึงอยู่ในขั้นตอนรอการพิจารณาจากศาลรัฐธรรมนูญว่าจะตีความตามแนวทางใด และจะมีผลกระทบต่อหลักเกณฑ์การสรรหากรรมการ ป.ป.ช. ชุดใหม่อย่างไรในอนาคต

ความเคลื่อนไหวล่าสุด

ขณะนี้วุฒิสภาเตรียมพิจารณารายชื่อกรรมการ ป.ป.ช. ใหม่สองตำแหน่ง เพื่อทดแทนผู้ที่พ้นวาระ หากผ่านความเห็นชอบและได้รับการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง จะทำให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีสมาชิกครบ 8 คน จาก 9 คนตามที่กฎหมายกำหนด