นักพัฒนาสร้างเอไอ ช่วยวาดภาพผู้ต้องสงสัยสำหรับช่วยงานตำรวจ

จะเป็นอย่างไรถ้าวันหนึ่งเอไอ (AI) สามารถช่วยสร้างภาพผู้ต้องสงสัยจากคำให้การได้ง่ายและไวขึ้น? และนี่คือไอเดียของทีมนักพัฒนาซอฟต์แวร์ชาวโปรตุเกส ที่ตัดสินใจสร้างโปรแกรมปัญญาประดิษฐ์ หรือว่าเอไอ (Ai : Artificial intelligence) สำหรับสร้างภาพสเกตช์ใบหน้าของผู้ต้องสงสัยตามรายละเอียดที่ผู้ใช้งานกรอกให้ ช่วยให้ได้ภาพที่ดูสมจริงเหมือนภาพถ่ายภายในเวลาไม่นาน

ภาพจาก vice

โดยทีมงานใช้ฐานการพัฒนาโปรแกรม ต่อยอดมาจากปัญญาประดิษฐ์สร้างภาพตัวดัง ดัลอีทู (DALL-E 2) ของบริษัท โอเพนเอไอ (OpenAI) เจ้าของเดียวกับผู้พัฒนาปัญญาประดิษฐ์ตอบคำถาม แชตจีพีที (ChatGPT) ที่กำลังโด่งดังสุด ๆ อยู่ในตอนนี้ และนำมาพัฒนาจนออกมาเป็นโปรแกรมช่วยสร้างภาพผู้ต้องสงสัย ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อลดระยะเวลา ที่มักจะใช้ในการสร้างภาพผู้ต้องสงสัยในคดีอาชญากรรมต่าง ๆ ซึ่งปกติแล้ว จะใช้เวลาประมาณสองถึงสามชั่วโมง ตามที่ทีมงานกล่าวอ้าง

โดยการใช้งานโปรแกรมนี้จะทำให้กระบวนการไวขึ้นมาก เราแค่กรอกข้อมูลหน้าตาของผู้ต้องสงสัย โดยระบุลักษณะต่าง ๆ เช่น เพศ สีผิว คิ้ว จมูก หรือกรอกคำอธิบายเพิ่มเติม จากนั้นคลิก “สร้างโปรไฟล์” ตัวโปรแกรม ก็จะส่งคำอธิบายหน้าตาผู้ต้องสงสัยที่ได้ให้ระบบปัญญาประดิษฐ์สร้างภาพออกมาภายในเวลาไม่กี่วินาที  

ภาพจาก vice

อย่างไรก็ดี โปรแกรมตัวนี้ ก็ไม่ได้เสียงตอบรับที่ดีเท่าไหร่นัก โดยเว็บไซต์ข่าวต่างประเทศ ไวซ์ (Vice) ระบุว่านักจริยธรรม และนักวิจัยด้านปัญญาประดิษฐ์มองว่า การใช้ปัญญาประดิษฐ์ มาสร้างภาพผู้ต้องสงสัย อาจจะเสี่ยงต่อการสร้างภาพที่ลำเอียงทางเชื่อชาติและเพศได้ เพราะมีงานวิจัยที่ชี้ว่ามนุษย์เราจำใบหน้าแบบองค์รวม ไม่ได้จำว่าลักษณะเฉพาะของคิ้ว ตา จมูก ปากเป็นอย่างไร และปัจจุบันภาพสเกตช์ใบหน้าผู้ต้องสงสัยใด ๆ ที่สร้างขึ้นมา ก็จะขึ้นอยู่กับความทรงจำ และคำบอกเล่าของพยาน ที่อาจจะแฝงไปด้วยอคติ

ดังนั้นปัญญาประดิษฐ์ตัวนี้ อาจจะทำให้ปัญหานี้แย่กว่าเดิม เช่น ตอนแรกจำหน้าผู้ต้องสงสัยได้อีกแบบ แต่พอเห็นภาพที่โปรแกรมสร้างมา ก็อาจจะจำเพี้ยนไปเป็นอีกแบบ ซึ่งจะมีผลต่อการทำงานของตำรวจอย่างแน่นอน 

อย่างไรก็ดี ทางทีมพัฒนาเอง ก็ยังไม่ได้มีแผนการเปิดโปรแกรมให้ใช้สาธารณะในเร็ว ๆ นี้เช่นกัน เพราะยังต้องการที่จะทดสอบ และพัฒนาตัวโปรแกรมต่อไป โดยจะติดต่อกับหน่วยงานตำรวจ เพื่อให้ลองทดสอบใช้งานจริง และนำผลลัพธ์ที่ได้ไปพัฒนาต่อในอนาคต

ข้อมูลจาก vice, petapixel, indiatimes