"แต๊ะเอีย" ตรุษจีน บททดสอบประชาธิปไตยท้องถิ่น

เมื่อประเพณีมาบรรจบกับการเมือง มักเกิดคำถามที่ละเอียดอ่อน โดยเฉพาะในกรณีของ "แต๊ะเอีย" ช่วงตรุษจีนที่กำลังจะมาถึง ท่ามกลางบรรยากาศการเลือกตั้งท้องถิ่น กกต. จึงต้องออกมาส่งสัญญาณเตือนผู้สมัครให้ระมัดระวังการแจกแต๊ะเอียเป็นพิเศษ

นายอิทธิพร บุญประคอง ประธาน กกต. ชี้ชัดว่า "แต๊ะเอียก็คือแต๊ะเอีย" แม้จะเป็นประเพณีสำคัญ แต่ในช่วงเลือกตั้งควรหลีกเลี่ยง เพราะอาจถูกมองว่าเป็นการให้เงินหรือผลประโยชน์เพื่อแลกกับคะแนนเสียง คำเตือนนี้มาพร้อมกับข้อมูลที่น่าวิตก เมื่อพบว่ามีคำร้องเกี่ยวกับการหาเสียงเลือกตั้ง อบจ. ถึง 30 เรื่อง โดยประเด็นส่วนใหญ่เป็นเรื่องการซื้อเสียง

ความท้าทายในการควบคุมการแจกแต๊ะเอียช่วงเลือกตั้งมีความซับซ้อน เพราะเป็นประเพณีที่ฝังรากลึกในสังคมไทย โดยเฉพาะในชุมชนที่มีคนไทยเชื้อสายจีนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก การห้ามหรือจำกัดการแจกแต๊ะเอียจึงอาจกระทบต่อความรู้สึกและวิถีปฏิบัติที่สืบทอดกันมายาวนาน

ประเด็นที่น่าขบคิดคือ เส้นแบ่งระหว่าง "ประเพณี" กับ "การซื้อเสียง" ในกรณีนี้อยู่ตรงไหน?

การแจกแต๊ะเอียในช่วงตรุษจีนเป็นการแสดงความปรารถนาดีและความมีน้ำใจตามวัฒนธรรม แต่เมื่อผู้แจกเป็นผู้สมัครรับเลือกตั้ง การกระทำเดียวกันนี้กลับมีความหมายที่เปลี่ยนไป กลายเป็นประเด็นอ่อนไหวที่อาจนำไปสู่การร้องเรียนหรือการตั้งคำถามถึงความบริสุทธิ์ยุติธรรมของการเลือกตั้งได้

มุมมองด้านกฎหมายและการบังคับใช้ก็เป็นอีกประเด็นที่น่าพิจารณา การพิสูจน์เจตนาว่าการแจกแต๊ะเอียนั้นเป็นไปตามประเพณีหรือเพื่อหวังผลทางการเมืองเป็นเรื่องยาก ยิ่งในบริบทของการเมืองท้องถิ่นที่ความสัมพันธ์ระหว่างผู้สมัครกับประชาชนมีความใกล้ชิดและซับซ้อน การตีความและบังคับใช้กฎหมายจึงต้องอาศัยความละเอียดอ่อนเป็นพิเศษ

คำถามสำคัญที่สังคมต้องช่วยกันหาคำตอบคือ จะทำอย่างไรให้การรักษาประเพณีและวัฒนธรรมสามารถดำรงอยู่ได้ โดยไม่กระทบต่อความบริสุทธิ์ยุติธรรมของการเลือกตั้ง? 

การสร้างความเข้าใจและความร่วมมือระหว่างผู้สมัคร ประชาชน และหน่วยงานกำกับดูแลการเลือกตั้งจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง

อาจถึงเวลาที่สังคมไทยต้องพัฒนาแนวปฏิบัติใหม่ที่สามารถประสานประโยชน์ระหว่างการอนุรักษ์ประเพณีและการรักษาความบริสุทธิ์ของกระบวนการเลือกตั้ง เพื่อให้ประชาธิปไตยท้องถิ่นเติบโตอย่างมีคุณภาพ ควบคู่ไปกับการธำรงรักษาวัฒนธรรมอันดีงามของสังคม

ภาพ Freepik