"บักผีผ่วน"ผลไม้ป่าหน้าฝนหายาก สรรพคุณทางยาเพียบ | เรื่องดีดีทั่วไทย | 19-08-68

ที่เห็นอยู่นี้ คือ “บักผีผ่วน” หรือ "ต้นนมวัว" ผลไม้ป่าหายากสีสันสดใสออกผลผลิตดกในช่วงฤดูฝน พบได้ที่ป่าท้ายหมู่บ้านซับเจริญ หมู่ที่ 11 ต.โคกกระชาย อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา เป็นผืนป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์

นายหมึก ห่ามผักแว่นชาวบ้านซับเจริญวัย 82ปีบอกว่า บักผีผ่วน เป็นผลไม้ป่าที่หาได้ยากในพื้นที่ จะพบเห็นได้บ้างตามป่าหลังหมู่บ้านที่ยังคงมีความอุดมสมบูรณ์อยู่ส่วนใหญ่นิยมนำมากินเล่น จิ้มกับพริกเกลือ เชื่อว่า เด็กรุ่นใหม่คงแทบไม่เคยรู้จักแล้วในตอนนี้ซึ่งช่วงเวลาการติดลูกจะอยู่ในช่วงหน้าฝนเท่านั้น แต่ละปี พบเห็นและเก็บกินเพียงช่วงเดียวเท่านั้นและหาได้เท่าไรก็ถูกซื้อจนหมด

สำหรับ "บักผีผ่วน" หรือ "ลูกนมวัว" เป็นไม้พุ่มเลื้อย ต้นไม่ใหญ่มากนักสูงประมาณ 4 – 5 เมตร ชอบเลื้อยไปเกาะกับต้นไม้อื่นๆ ทั่วไป ออกผลมีแดงและสีแสดเป็นพวงช่อ ขนาดลูกเท่าๆ กับลูกตำลึง มีประมาณ 4 – 10 ลูกต่อพวงลักษณะคล้ายเมล็ดถั่ว

ตอนดิบ มีสีเขียวอ่อน เริ่มแก่ห่ามจะออกสีเหลืองส้ม เมื่อสุกแล้ว จะมีสีแดงเข้มสวยงาม มีกลิ่นหอมเฉพาะ เปลือกจะมัน สีสันสดใส มีเมล็ดภายในประมาณ 10 – 20 เมล็ด มีรสเปรี้ยวอมหวานผลสุกนิยมนำไปจิ้มพริกเกลือหรือน้ำปลาหวานคล้ายกับเสาวรส

"บักผีผ่วน" จะมีชื่อเรียกตามท้องถิ่น ที่แตกต่ากันไป

อย่างภาคเหนือเรียกว่า บุหงาใหญ่ -นมแมวป่า-หมากผีผ่วน

ภาคใต้เรียกว่า นมควาย, // ภาคกลาง เรียกว่า นมแมว-นมวัว

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เรียกว่า พีพวนน้อย, // เชียงใหม่ เรียกว่า นมแมวป่า

นครราชสีมา เรียกว่า ลูกติงตัง, ศรีสะเกษ-อุบลราชธานีเรียกว่า หมากผีผ่วนหรือ ตีนตั่งเครือ

อุดรธานีเรียกว่า ผีพวน, ชัยภูมิเรียกว่า สีม่วน

สุรินทร์ เรียกว่า ลูกเตรียน-กรีล, ชุมพรเรียกว่า ผีพวนน้อย (คล้ายกับภาคอีสาน)

พิษณุโลก-กระบี่ เรียกว่า นมวัว-นมควาย-บุหงาใหญ่-หมากผีผวน

มีสรรพคุณทางยามากมาย เช่น ผล :รับประทานสดได้เมื่อสุก มีรสหวานอมเปรี้ยว

ผลอ่อน : ใช้ตำผสมน้ำทาแก้ผดผื่นคัน

แก่นต้น : ใช้ต้มน้ำดื่ม แก้ไข้สลับ-ไข้ซ้ำ ที่เกิดจากการกินของแสลง

ราก : ใช้แก้ผอมแห้ง สำหรับสตรีที่อยู่ไฟไม่ได้หลังคลอด และบำรุงน้ำนม

“บักผีผ่วน”จะมีให้ลิ้มลองได้เพียงประมาณ 1 เดือนเท่านั้น คือ ตั้งแต่กลางเดือนกันยายนไปจนถึงกลางเดือนตุลาคมเท่านั้น