ระวังตกงานไม่รู้ตัว โลกทำงานยุคใหม่ "เกษียณ" อายุ 45 ปี ไม่แก่แต่ไม่ทันโลก เสี่ยงถูกเลิกจ้าง

เกษียณอายุก่อนกำหนด สมัครใจลาออก ต้องหางานรองรับต่อ เลี้ยงชีพให้ถึง 80 ปี  

ส่วนกรณีการเปิดสมัครใจลาออก หรือการเกษียณอายุที่ 45 ปี นายดนุชา มองว่า เป็นความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้น เพราะบริษัทต้องการปรับโครงสร้างองค์กร และต้องการให้มีแรงงานใหม่ๆ ที่มีค่าจ้างที่ถูกกว่าเข้ามาทดแทน แต่อย่างไรก็ตามต้องย้ำเตือนคนทำงานที่คิดจะร่วมโครงการเหล่านี้ ว่าควรเตรียมความพร้อมให้รัดกุม 

โดยเฉพาะในเรื่องของอาชีพรองรับหลังจากลาออกมาแล้ว ว่าออกมาแล้วจะทำอะไรต่อไป เนื่องจากเงินก้อนหรือเงินชดเชยที่ได้รับมาจากการสมัครใจลาออกอาจจะไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพในระยะยาวหรือยั่งยืน  เพราะต้องยอมรับว่าในภาวะเศรษฐกิจปัจจุบันนี้ คงไม่สามารถลาออกไปแล้วอยู่รอดหรือเลี้ยงชีพได้โดยที่ไม่ต้องทำงานอีก และเงินที่ได้จากสมัครใจออกเอง แม้จะมากแค่ไหน ก็ไม่เชื่อว่าจะช่วยทำให้อยู่ได้ถึง 80 ปี ตามอายุเฉลี่ยของคนยุคนี้ ดังนั้นหากไม่มีการเตรียมพร้อมให้ ก็อาจจะเป็นปัญหาสังคมในระยะถัดไปได้

"เอไอ" แรงกระแทกสำคัญ เป็นทั้งตัวช่วยและแทนที่มนุษย์ 

ยุคแห่ง AI ยุคปัญญาประดิษฐ์ และเทคโนโลยีล้ำสมัย กลายเป็นส่วนหนึ่งของการทำงาน ที่ทุกองค์กรต้องการและขาดไม่ได้  แม้จะเป็นประโยชน์ แต่ก็อาจจะทำให้คนตกงานได้เช่นกัน เป็นสิ่งที่ทุกฝ่ายต้องช่วยกันจับตาและเฝ้าระวัง โดยนักวิชาการด้านเศรษฐศาสตร์มองว่ารัฐบาลจำเป็นต้องเร่งวางแผนรับมือให้ทันท่วงที เพื่อป้องกันก่อนเกิดวิกฤต และกลายเป็นปัญหาใหญ่ของสังคม

นายอนุสรณ์ ธรรมใจ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ และผู้อำนวยการศูนย์วิจัยเศรษฐกิจดิจิทัล การลงทุนและการค้าระหว่างประเทศ (DEIIT) มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เปิดเผย ว่าแนวโน้มการเกษียนวัย 45 ปี จะมากขึ้นในอนาคตนี้  เพราะบางธุรกิจ บางอุตสาหกรรม ต้องการดต้นทุน และยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันและผลิตภาพ และเพื่อปรับโครงสร้างองค์กรให้สอดรับกับเทคโนโลยีการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล (Digital Transformation) และเทคโนโลยีเอไอ

ดังนั้นสิ่งที่จะตามมา คือ การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในตลาดแรงงาน โดยเฉพาะธุรกิจการเงิน การบริการ สื่อมวลชน ผู้บริหารระดับกลางจะถูกแทนที่โดยเอไอมากขึ้น แรงงานที่มีอายุเกิน 45-50 ปีที่ปรับทักษะใหม่ไม่ทัน ก็จะถูกเอาออก และแทนที่ด้วยคนรุ่นใหม่ ที่เงินเดือนน้อยกว่า แต่ใช้เทคโนโลยีได้ดีกว่า แต่ทั้งนี้ภาวะดังกล่าวยังต้องเฝ้าระวัง เพราะอาจทำให้องค์กรอยู่รอดได้แต่ไม่ยั่งยืน เมื่อระบบเศรษฐกิจและสังคมได้รับผลกระทบ องค์กรก็จะได้รับผลกระทบในท้ายที่สุด

นายอนุสรณ์ ย้ำว่า ภาวะ “ยังไม่แก่แล้วไม่มีงานทำ ไม่มีเงินออม ยังมีภาระผ่อนบ้าน มีภาระดูแลลูกและพ่อแม่” จะทำให้เกิดการล่มสลายทางการเงินของมนุษย์เงินเดือนวัยกลางคนในบางธุรกิจอุตสาหกรรม รัฐบาลและสังคมไทยต้องมีมาตรการและนโยบายในการรับมือเพราะจะเป็นปัญหาใหญ่โตในอนาคตได้

นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านความเหลื่อมล้ำที่มากขึ้น ทั้งในแง่ทุน และแรงงาน โดยเฉพาะการผูกขาดด้านเทคโนโลยี เมื่อมีไม่กี่บริษัทที่ควบคุมตลาดโลก ทำให้ธุรกิจขนาดกลางขนาดเล็ก หรือบริษัทใหญ่ในประเทศไม่มีอำนาจต่อรองไม่สามารถแข่งขันได้ กลุ่มทุนเจ้าของเทคโนโลยีสามารถสะสมความมั่งคั่งจนล้นเกิน ขณะที่แรงงานเผชิญการถูกแทนที่โดยเทคโนโลยี และค่าจ้างก็หยุดนิ่งไป 

ภายใต้เศรษฐกิจแบบดิจิทัล และยังทำให้เกิดช่องว่างดิจิทัล หรือ Digital Divide ซึ่งแปลความให้ง่ายก็คือ ความไม่เท่าเทียมในการเข้าถึงคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต หมายถึง ช่องว่างระหว่างกลุ่มที่เข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัลกับกลุ่มที่เข้าไม่ถึง เราจึงเห็นความแตกต่างของการเข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัลระหว่างประเทศพัฒนาแล้วกับประเทศด้อยพัฒนา ระหว่างพื้นที่ในเมืองใหญ่กับชนบท

ทั้งนี้บางประเทศมีการเก็บภาษีเพื่อมาใช้สำหรับสวัสดิการแรงงาน บางประเทศไม่เก็บเพราะเห็นว่าเป็นสิ่งลดแรงงานจูงใจในการพัฒนาความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี โดยนายอนุสรณ์ได้เสนอแนะว่าการพัฒนาเกี่ยวกับ AI นั้นควรมีการจัดตั้ง National AI Office ขึ้นมา และมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องจะทำให้เกิดระบบการเรียนรู้ตลอดชีวิต การคุ้มครองทางสังคมแบบถ้วนหน้า และสนับสนุนให้มีการเข้าถึงเทคโนโลยีอย่างเสมอภาค 

ถ้าหากรัฐบาลมีมาตรการและนโยบายในการเปลี่ยนผ่านเพื่อรองรับเทคโนโลยีใหม่ๆได้อย่างเหมาะสม ก็จะทำให้ GDP ไทยมีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นและเพิ่มศักยภาพการเติบโตอย่างยั่งยืนในระยะยาว ลดความเหลื่อมล้ำและสร้างการเติบโตอย่างยั่งยืน

สมัยก่อน 60 คือวัยเกษียณ แต่มาวันนี้ แค่อายุขึ้นหลัก 4 เรากลับต้องอยู่บนความเสี่ยงแล้ว เพราะเอไอที่กำลังเปลี่ยนแปลงโลก ทั้งการทำงาน และอนาคต  แค่เดินตามเฉยๆอาจยังอาจจะตกขบวนได้ วันนี้วิ่งได้ก็ต้องวิ่ง และวางแผนชีวิตเตรียมพร้อมให้ทัน รับมือให้ดี