ออกกำลังกาย เคล็ดลับคืนสภาพเยื่อบุผนังหลอดเลือด

เยื่อบุผนังหลอดเลือดคืออะไร 

เยื่อบุผนังหลอดเลือด (Endothelium) เป็นเซลล์ที่อยู่ชั้นในสุด ติดกับน้ำเลือด เสมือนตลิ่งคลอง แต่มันไม่ใช่ตลิ่งไร้ชีวิตนิ่งๆ แต่เป็นตลิ่งอัจฉริยะที่สำคัญต่อเรามาก โดยทำหน้าที่

• สั่งหลอดเลือดขยายตัว 
• ให้เกล็ดเลือดไม่เกาะกลุ่มกัน
• ลดการเกาะของเม็ดเลือดขาว 
• ทำให้กล้ามเนื้อเรียบที่ผนังอยู่ในสภาพสงบ
• คอยสร้างสารยับยั้งการแข็งตัวของเลือด

แต่เนื่องจากเยื่อบุผนังหลอดเลือด จึงแบกรับอันตรายที่มาทางเลือดเสมอ เช่น การเกิดภาวะอักเสบอ่อนๆ เรื้อรัง จากโรคอ้วน หรือ ภาวะดื้ออินซูลิน เกิดความดันสูงส่งผลกระทบต่อผนังเลือด และสารอนุมูลอิสระต่างๆ จากบุหรี่ สุรา กรดยูริก และโรคเรื้อรัง 

เมื่อเยื่อบุผนังหลอดเลือดป่วย

เยื่อบุผนังหลอดเลือด เป็นโมเลกุลสำคัญที่มีผลต่อการทำงานของหลอดเลือด ไนตริกออกไซด์ทำหน้าที่เป็นสารสื่อประสาทและยาขยายหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดคลายตัวและขยายใหญ่ขึ้น ซึ่งช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้นและนำออกซิเจนและสารอาหารไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย

แต่อันตรายคือเมื่อเยื่อบุพนังหลอดเลือดป่วย หลอดเลือดของเราก็จะไม่มีปราการดูแลอีกต่อไป 

สร้างไนตริกออกไซด์ออกไซด์ลดลง ไม่ขยายหลอดเลือดต่อไป เพิ่มความต้านทาน ส่งผลให้เกิดความดันสูง 

หากเยื่อบุฉีกขาด เกล็ดเลือดจะเกาะกลุ่มกันไว สร้างลิ่มเลือดไวมากขึ้น แรงขึ้น

แก้ได้ด้วยการออกกำลังกาย

แต่ปัญหาเยื่อบุผนังหลอดเลือดป่วยนี้ มียาแก้ง่ายๆ ก็คือ การออกกำลังกาย 

• สร้างเลือดไหลแรง ‘ชั่วคราว’ เพื่อเร่งการสร้าง NO
• เกิดสภาพกดการอักเสบหลังออกกำลังกาย เพิ่มสกิลทำลายอนุมูล (SOD)
• ฮอร์โมนจากกล้ามเนื้อ เร่งการซ่อมแซมวขึ้น
• กล้ามเนื้อหลั่งโมเลกุลลดการอักเสบ
• ผลทางอ้อม: ลดสภาพอักเสบของเนื้อเยื่อไขมัน ลดแหล่งผลิตสารก่ออักเสบ แก้ต้นเหตุของอาการป่วย

ต้องออกกำลังกายแบบไหน

การออกกำลังกายที่แนะนำ แบบ Aerobic ระดับปานกลาง อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ เฉลี่ยประมาณ 30 นาที/วัน ประมาณ 5 วัน ถ้าได้โดสนี้แล้ว ควรเพิ่มระยะเวลาเป็น 300-600 นาที/สัปดาห์ หรือเพิ่มความหนักขึ้นแต่เวลาเท่าเดิม

หรือแบบ Strength แนะนำอย่างน้อย 2-3 ครั้ง/สัปดาห์